Theo như PSS được thành lập vào năm 1963, Cơ quan Cận vệ Tổng thống Hàn Quốc (PSS) có nhiệm vụ chính là bảo đảm an ninh của Tổng thống Hàn Quốc, Tổng thống đắc cử, quyền Tổng thống, cựu Tổng thống và gia đình. Chức năng của PSS giống với Cơ quan Mật vụ Mỹ, nhung ông Yoon Suk Yeol đã bị đình chỉ quyền lực và đang chờ xét xử vẫn có ít nhất 2 cơ quan trung thành và bảo vệ ông Yoon Suk Yeol quyết liệt ngăn lực lượng đến bắt Tổng thống này.
Cận vệ trong dinh Tổng thống dùng ô tô chặn các lối vào (ảnh: AFP)
Hôm 3/1, các nhân viên của Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với quan chức cấp cao Hàn Quốc (CIO) và cảnh sát Hàn Quốc đã vượt qua đám đông người biểu tình và hàng rào an ninh (vòng ngoài) để thi hành lệnh bắt giữ ông Yoon Suk Yeol, nhưng họ bị mật vụ và một đơn vị quân sự trong dinh Tổng thống chặn lại.
Trong cuộc họp báo ngắn với các phóng viên, một quan chức (giấu tên) của CIO cho biết, sáng ngày 3/1 (giờ địa phương), chỉ có 20 điều tra viên CIO và 80 cảnh sát lọt được vào dinh Tổng thống.
Họ chỉ cách nơi ở của ông Yoon khoảng 200 mét, nhưng bị chặn lại bởi một “rào chắn” gồm 10 chiếc xe lớn nhỏ, hơn 200 nhân viên thuộc Cơ quan Cận vệ Tổng thống Hàn Quốc (PSS) cùng một nhóm binh sĩ.
Quan chức (giấu tên) cho biết, cuối cùng, có 3 nhân viên của CIO được phép tiếp cận tòa nhà là nơi ở của ông Yoon. Nhưng họ không thể xác nhận ông Yoon có ở bên trong hay không.
Có xô xát xảy ra và CIO phải “rút lui” vì lý do an ninh.
Giới chức điều tra bị ngăn cản (ảnh: Chosun)
Một quan chức CIO khác tiết lộ với Reuters rằng, có xô xát bên trong dinh Tổng thống và các nhân viên PSS dường như mang theo súng.
“Nhưng họ không súng rút ra”, quan chức CIO nói.
Trong thông báo hôm 3/1, CIO cho biết, lệnh bắt giữ “gần như không thể thực hiện được”, chừng nào PSS còn bảo vệ Tổng thống Yoon và phớt lờ các thủ tục pháp lý.
CIO cho biết, họ sẽ đề nghị quyền Tổng thống Choi Sang-mok ra chỉ thị cho PSS hợp tác.
“Tình hình ở Hàn Quốc là cực kỳ đáng lo ngại. Đây là sự đối đầu giữa các nhánh khác nhau trong chính phủ”, Vladimir Tikhonov – giáo sư nghiên cứu về Hàn Quốc tại Đại học Oslo (Na Uy) – nhận xét.
“Cuộc đối đầu đến nay chưa xảy ra đổ máu, nhưng không ai đảm bảo điều đó sẽ không xảy ra”, ông Tikhonov nói.
PSS – cơ quan chuyên bảo vệ an ninh của Tổng thống Hàn Quốc (ảnh: Yonhap)
Được thành lập vào năm 1963, Cơ quan Cận vệ Tổng thống Hàn Quốc (PSS) có nhiệm vụ chính là bảo đảm an ninh của Tổng thống Hàn Quốc, Tổng thống đắc cử, quyền Tổng thống, cựu Tổng thống và gia đình. Chức năng của PSS giống với Cơ quan Mật vụ Mỹ.
Thành viên của PSS được tuyển dụng từ các đơn vị cảnh sát, quân đội và tình báo Hàn Quốc. Lãnh đạo của PSS do Tổng thống chỉ định và bổ nhiệm. Cơ quan này cũng hoạt động đưới sự chỉ đạo và giám sát của Tổng thống Hàn Quốc.
Thời kỳ “đỉnh cao quyền lực” của PSS là năm 1974, sau vụ đệ nhất phu nhân Yuk Young Soo (vợ của Tổng thống Hàn Quốc Park Chung Hee) bị bắn chết. PSS khi đó có quyền huy động cả quân đội, cảnh sát và các cơ quan khác để bảo đảm an ninh Tổng thống.
Tuy nhiên, sau vụ Tổng thống Park Chung Hee bị ám sát (năm 1979), quyền lực của PSS đã suy giảm. Cơ quan này bị cho là đã thất bại khi để ông Park bị bắn chết ngay trong Nhà Xanh.
Hiện tại, Giám đốc PSS là ông Park Chong Jun, được Tổng thống Yoon bổ nhiệm hồi tháng 9/2024.
Trước đó, Giám đốc PSS là ông Kim Yong Hyun, người bạn thân của Tổng thống Yoon. Ngày 6/9/2024, ông Kim Yong Hyun được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc. Hiện, ông Kim đang bị giam giữ với cáo buộc là chủ mưu trong vụ án thiết quân luật (ngày 3/12).
Đơn vị quân sự trong dinh Tổng thống là ai?
Theo Straits Times, bên trong dinh Tổng thống Yoon có một đơn vị quân sự, trực thuộc Bộ tư lệnh Phòng thủ Thủ đô. Đây là đơn vị tương tự như Lực lượng Vệ binh Hoàng gia Anh.
Kim Ki-ho, giảng viên tại Đại học Seoul Christian, cho biết, đơn vị quân sự bên trong dinh Tổng thống phải nghe lệnh của PSS.
“Nếu có lệnh phải bảo vệ Tổng thống, họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tuân thủ”, ông Kim nói.
Người biểu tình ủng hộ ông Yoon ăn ngủ trước dinh Tổng thống (ảnh: Reuters)
Vladimir Tikhonov – giáo sư nghiên cứu về Hàn Quốc tại Đại học Oslo (Na Uy) – nhận xét, các lãnh đạo của PSS dường như có “quan điểm bảo thủ mạnh mẽ”.
Đạo luật An ninh Tổng thống cho phép họ bảo vệ dinh thự Tổng thống Yoon Suk Yeol và biến nơi này thành khu vực “bất khả xâm phạm”.
Theo Yonhap, hôm 3/1, PSS đã viện dẫn Đạo luật An ninh Tổng thống khi chặn đường cảnh sát và các nhân viên của CIO. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia pháp lý đặt câu hỏi rằng, liệu hành động đó có hợp pháp?
Lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol được Tòa án Tây Seoul ban hành ngày 31/12/2024. Theo nhiều chuyên gia, đây là một lệnh đặc biệt, cho phép CIO và cảnh xâm nhập một cơ cở “nhạy cảm” như dinh Tổng thống.
Lim Ji-bong, giáo sư nghiên cứu luật hiến pháp tại Đại học Sogang (Hàn Quốc), cho rằng, Giám đốc PSS Park Chong Jun và cấp dưới vừa “hành động hoàn toàn bất hợp pháp và có thể bị xử phạt” vì cản trở giới chức điều tra.
“Với tư cách là lãnh đạo PSS, ông Park cũng có thể bị xét xử vì tội lạm quyền”, ông Lim nói.
Park Seong-bae, chuyên gia luật hình sự Hàn Quốc, cho biết, Đạo luật An ninh Tổng thống cho phép PSS bảo đảm an toàn của Tổng thống, nhưng không cho phép họ chống lệnh bắt giữ của tòa án và cản trở giới chức điều tra.
“Nhiều khả năng hành vi ngăn chặn thi hành lệnh bắt giữ sẽ cấu thành tội cản trở người thi hành công vụ”, luật sư Park nói.
Hôm 3/12, CIO thông báo, cơ quan này sẽ điều tra Giám đốc PSS – ông Park Chong Jun – với cáo buộc cản trở người thi hành công vụ.
“Chúng tôi sẽ buộc giám đốc và phó giám đốc PSS phải hầu tòa vì hành vi cản trở công lý”, một quan chức CIO nói với Yonhap.
Lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon có hiệu lực đến ngày 6/1. Nếu lệnh này hết hiệu lực, CIO có thể yêu cầu tòa án cho phép bắt giữ ông Yoon một lần nữa.
