Một mối hận thù cay đắng giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và thủ lãnh Ðảng Dân chủ ở Quốc hội, bà Nancy Pelosi đã sôi sục trong Thông điệp Liên bang tối thứ Ba 4/2, với việc ông Trump từ chối bắt tay khi bà chủ tịch Hạ viện đưa tay ra, rồi sau đó bà Pelosi xé toạc bản văn Thông điệp Liên bang của tổng thống trước lưỡng viện Quốc hội. Nước Mỹ ngày càng chia rẽ sâu sắc khi đảng Cộng hòa tung hô Thông điệp Liên bang 2020 của Trump, trong khi Chủ tịch Hạ viện xé bản sao.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 4/2 đọc Thông điệp Liên bang 2020 tại phòng Hạ viện ở tòa nhà quốc hội. Theo truyền thống, Tổng thống đọc Thông điệp Liên bang là thời điểm đình chiến chính trị, song sự kiện năm nay đã phản ánh cuộc chiến chính trị tàn khốc trước cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 tới.
Những tiếng hô "thêm 4 năm, thêm 4 năm nữa" vang lên chào mừng Trump khi ông bước vào căn phòng do đối thủ chính trị hàng đầu của ông tại Washington đứng đầu: Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Trump đọc Thông điệp Liên bang 6 tuần sau khi ông bị Hạ viện xem xét bãi nhiệm và một ngày trước khi ông nhiều khả năng được tha bổng tại Thượng viện.
Thông điệp của Trump bắt đầu bằng sự hiềm khích và kết thúc trong thù hằn giữa ông và Pelosi. Trump phớt lờ tục lệ và từ chối bắt tay Pelosi, người đã giám sát việc xem xét bãi nhiệm ông vì cáo buộc lạm quyền trong những tháng qua. Tổng thống Mỹ quay người nhanh chóng, để lại Pelosi với bàn tay chưng hửng trong không trung ngay phía sau ông.
Khi Trump đọc xong Thông điệp Liên bang và những người đảng Cộng hòa đứng dậy vỗ tay tán thưởng, Pelosi phía sau ông cầm bản sao thông điệp và xé thành hai mảnh.
"Đó là điều nhã nhặn cần làm, xem như một cách phản ứng", Pelosi trả lời phóng viên khi được hỏi về hành động này.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (áo trắng) xé bản sao Thông điệp Liên bang 2020 của Trump. Ảnh: AFP.
Trong suốt bài diễn văn kéo dài một giờ 18 phút, Trump nhiều lần tuyên bố "sự trở lại vĩ đại của nước Mỹ" và tán dương những thành tựu của ông. Mỗi khi ông dừng lại, đảng Cộng hòa đứng dậy vỗ tay, hò reo, trong khi đảng Dân chủ ngồi phía bên kia chỉ yên lặng không phản ứng. Có những tiếng la ó phản đối và một số nghị sĩ đảng Dân chủ bỏ ra khỏi phòng.
Nhiều nữ nghị sĩ Dân chủ mặc áo màu trắng gật đầu khi Trump nói về phong trào đấu tranh đòi quyền bầu cử cho phụ nữ. Tuy nhiên, khi Tổng thống đề cập việc tạo ra xã hội tiên tiến bao gồm "mọi màu da, tôn giáo và tín ngưỡng", nhiều người phe Dân chủ nhăn mặt, rít lên hoặc chế giễu. "Không hề!" một nữ nghị sĩ bật khóc.
Nhiều người đảng Dân chủ trông có vẻ sốc, la ó hơn nữa khi Tổng thống cáo buộc họ mềm mỏng với "tội phạm nguy hiểm người nước ngoài" và tìm cách phá hoại hệ thống chăm sóc y tế. Sự căng thẳng giữa hai chính đảng ở Mỹ là kết quả nhiều tháng xung đột về cuộc điều tra xem xét bãi nhiệm Trump.
Phần lớn bài phát biểu của Trump đề cập các chính sách kinh tế thành công của ông và quan điểm "nước Mỹ trước tiên". "Chúng tôi đã dẹp bỏ tâm lý về sự suy tàn của người Mỹ và loại bỏ sự thu hẹp vận mệnh nước Mỹ", ông nói.
Đảng Cộng hòa cho biết các chính sách bãi bỏ quy định và cắt giảm thuế của Trump đã mang đến những thành tựu kinh tế chưa từng có. Tuy nhiên, đảng Dân chủ cho rằng những chính sách này hủy hoại môi trường và ủng hộ người giàu hơn người nghèo.
Trump liệt kê các thỏa thuận thương mại quan trọng với Trung Quốc và Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), chi tiêu quân sự khổng lồ, các biện pháp "chưa từng có" để ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp và đề nghị "chấm dứt cuộc chiến của Mỹ ở Trung Đông" là những ví dụ về việc ông thực hiện các cam kết với cử tri. "Không giống những người tiền nhiệm, tôi đã giữ lời hứa của mình", Trump nói.
Ông tiếp tục công kích đảng Dân chủ khi kêu gọi thông qua luật cấm phá thai, cầu nguyện trong trường học và quyền sở hữu vũ khí. Trong một khoảnh khắc, ông dừng bài phát biểu để ca ngợi Rush Limbaugh, một trong những người sáng lập đài phát thanh bảo thủ có ảnh hưởng lớn của Mỹ. Limbaugh tuần này tiết lộ bị ung thư giai đoạn 4.
Trước sự ngạc nhiên của khán giả, Trump tuyên bố trao Huân chương Tự do, giải thưởng dân sự cao quý nhất, cho Limbaugh, người đang ngồi cạnh Đệ nhất phu nhân Melania. Nhiều đảng viên Dân chủ đã hô "không" khi Trump thông báo do Limbaugh được coi là biểu tượng của đảng Cộng hòa và cũng là đồng minh thân cận của ông chủ Nhà Trắng.
Trump tiếp tục gây bất ngờ khi chọn ra một phụ nữ trong số khán giả, người có chồng là quân nhân được triển khai ở nước ngoài đã nhiều tháng. "Có một bất ngờ đặc biệt dành cho cô", Trump nói. Bất ngờ đó là chồng cô bước ra trong bộ quân phục, đoàn tụ cùng vợ con trong nước mắt trên chương trình đang được truyền hình trực tiếp.
Tuần này có thể là thời gian đen tối nhất của chính quyền Trump khi phiên tòa xem xét bãi nhiệm Tổng thống tại Thượng viện sẽ ra phán quyết vào ngày 5/2. Từ khi được đảng Cộng hòa cam kết sẽ tha bổng hoàn toàn, Trump ngày càng thể hiện dấu hiệu tự tin rằng ông sẽ tiếp tục nỗ lực để đắc cử nhiệm kỳ hai.
Đảng Cộng hòa (trái) đứng dậy vỗ tay tán thưởng trong khi đảng Dân chủ không phản ứng gì khi Trump đọc thông điệp. Ảnh: ABC.
Thông điệp Liên bang của Trump đề cập đến rất nhiều vấn đề, nhưng không bao gồm từ nào về xem xét bãi nhiệm. Trump trước đó chế giễu cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ ở bang Iowa vì trục trặc kỹ thuật dẫn đến chậm công bố kết quả. "Chẳng làm được gì, y như cách họ điều hành đất nước", Trump đăng Twitter.
Trump cũng nhận được nhiều tin tốt lành trước khi đọc Thông điệp Liên bang khi cuộc thăm dò của Gallup cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông cao nhất từ trước đến nay: 49%.
Những khách mời trong buổi đọc thông điệp cũng phản ánh chủ đề chính trị mà Trump sẽ tiếp tục theo đuổi. Đó là một sĩ quan cấp tuần tra biên giới, một phụ nữ có anh trai bị người nhập cư bất hợp pháp giết vào năm 2018, và thủ lĩnh đối lập Venezuela Juan Guaido, người được Mỹ công nhận là tổng thống lâm thời.
Trong khi đó, khách mời của đảng Dân chủ là khoảng 80 bác sĩ, bệnh nhân và những người khác tượng trưng cho những gì họ cho là sự thất bại của chính quyền Trump trong việc giải quyết các vấn đề chăm sóc sức khỏe.
"Mọi Thông điệp Liên bang đều là diễn thuyết hùng hồn và thuyết trình hoa mỹ, nhưng bạn không muốn biến nó thành một nhà hát, bạn biết đấy, chúng tôi không đến nhà hát", nghị sĩ đảng Dân chủ tại Hạ viện Raja KRnamoorthi nói
