Những người nhập cư trái phép quyết tâm đi t́m miền đất hứa. Họ bất chấp mọi nguy hiểm kể cả tính mạng của ḿnh. Thật là kinh hoàng hành tŕnh vượt biên vào Mỹ trên xe bán tải.
Nhóm thanh niên nhảy lên hai chiếc xe bán tải lao đi khỏi biên giới, tăng tốc xuyên qua màn đêm và cơn mưa nặng hạt trên con đường quê.
Một xe đi trước để thăm ḍ dấu hiệu của cơ quan chức năng. Trên thùng chiếc xe bán tải Ford F-250, nhóm 9 người di cư đang ngồi túm tụm trong tâm trạng hồi hộp, lo âu. Họ đă hứa trả cho các thanh niên địa phương hàng ngh́n USD cho hành tŕnh ba giờ tới San Antonio, thành phố với 1,5 triệu dân, nơi họ có thể "biến mất".
Hiện trường vụ tai nạn xe chở người di cư trái phép ở Texas, Mỹ, hồi tháng 6. Ảnh: Kinney County Sheriff's Office.
Nhưng giấc mơ đổi đời ở Mỹ của họ đột ngột chấm dứt khi một xe tuần tra của cảnh sát xuất hiện. Cảnh sát nhận thấy dấu hiệu khả nghi từ hai chiếc xe lao đi trong đêm tối trên con đường vốn chỉ có hươu, kền kền và lợn rừng.
Nhận thấy sự xuất hiện của cảnh sát, tài xế điều khiển chiếc xe chở người di cư hoảng sợ và không thể kiểm soát được tay lái. Một xe phanh gấp qua khúc cua và bị lật tung.
"Người bay khắp nơi", Brad Coe, cảnh sát trưởng quận Kinney, người có mặt tại hiện trường vào đêm 21/6, thời điểm xảy ra vụ tai nạn, mô tả. Ông nhanh chóng gọi xe cứu thương từ những quận khác tới và tham gia t́m kiếm các nạn nhân. Một người đàn ông Mexico thiệt mạng, một phụ nữ phải cắt bỏ cánh tay, số khác găy tay, chân, mắt cá chân và lưng.
Cuộc rượt đuổi và vụ tai nạn kinh hoàng tại thị trấn biên giới Eagle Pass, bang Texas, Mỹ, gần thành phố Piedras Negras, Mexico, khiến 6 thanh niên Mỹ bị kết tội giết người và buôn người. Sự việc cũng cho thấy một xu thế đang ngày càng gia tăng khi chính quyền Tổng thống Donald Trump nỗ lực t́m cách trấn áp người nhập cư bất hợp pháp qua biên giới phía nam: Sự tham gia sâu của công dân Mỹ trong các đường dây buôn người.
Chính phủ Mỹ đă có nhiều biện pháp nhắm tới những kẻ buôn người là tay chân của các băng đảng quốc tế. Tuy nhiên, 60% người bị kết tội buôn người tại các ṭa án liên bang những năm gần đây đều là công dân Mỹ, đa phần họ không có hoặc có rất ít tiền án tiền sự.
Những tội phạm buôn người bị bắt thường là tài xế xe tải, bà mẹ đơn thân, công nhân mỏ dầu hay học sinh trung học, theo hồ sơ ṭa án liên bang và ṭa án bang Texas.
Nhà chức trách cho hay một số người chấp nhận đưa người di cư vượt biên trái phép chỉ với vài trăm USD, trong khi số khác đ̣i tới hàng ngh́n USD. Một số người nói họ làm công việc này chỉ với mục đích kiếm thêm chút tiền mua bỉm cho con, tiết kiệm để trả học phí hay giải quyết nợ nần.
Công dân Mỹ bị kéo vào các đường dây buôn người thường thông qua những lời truyền miệng và qua mạng xă hội. Họ được chính người thân, đồng nghiệp, bạn bè, thậm chí ông chủ ở nơi làm việc tuyển dụng. Họ thường liên lạc với người di cư và đầu mối hướng dẫn ở Mexico thông qua điện thoại di động.
Các công dân Mỹ tham gia đường dây thường đóng vai tṛ là người chuyên chở, đưa người di cư từ biên giới tới các điểm đến cuối cùng của họ trên đất Mỹ. Một số nhập cảnh vào Mexico để đón người di cư, giấu họ trên xe rồi lái qua các trạm kiểm soát biên pḥng để trở về Mỹ. Số khác chủ yếu đứng chờ ở biên giới phía Mỹ, gặp người di cư tại các con đường hẻo lánh hay điểm tập kết an toàn sau khi họ băng qua sông biên giới Rio Grande.
Nhiều công dân Mỹ bị kết tội buôn người không hay biết họ đang làm việc cho các băng đảng hay mạng lưới lớn hơn ở Mexico và thường cũng không biết chi tiết về thỏa thuận giữa các bên liên quan.
Theo giới phân tích, việc ngày càng nhiều công dân Mỹ tham gia vào các đường dây đưa người qua biên giới là dấu hiệu cho thấy những kẻ buôn người chuyên nghiệp đang t́m cách thích nghi trong bối cảnh an ninh biên giới Mỹ - Mexico được thắt chặt hơn trước. Chúng sẽ không từ bỏ mà sẽ thu phí vận chuyển cao hơn, đồng thời t́m thêm những cách khác để lén đưa người qua biên giới.
"Lợi nhuận sẽ là rất lớn nếu bạn thành công", Brady J. Waikel, quan chức biên pḥng tại Del Rio, Texas, nói. "Không ai nghĩ họ sẽ bị bắt".
Giữa những năm 1990, tội phạm buôn người không phải công dân Mỹ chiếm 80%. Nhưng khi chính phủ Mỹ thắt chặt kiểm soát an ninh, những kẻ buôn người bắt đầu chuyển sang lôi kéo các công dân Mỹ v́ khả năng nói tiếng Anh cũng như sự thông thuộc các con đường địa phương của họ, thứ sẽ giúp người di cư vượt qua các trạm kiểm soát biên pḥng dễ dàng hơn.
Ngay sau khi Trump nhậm chức vào năm 2017 với lời hứa sẽ nhanh chóng trục xuất người nhập cư trái phép, t́nh trạng hỗn loạn ở biên giới đă giảm mạnh. Nhưng những kẻ buôn người đă nhanh chóng chuyển hướng t́m kiếm khách hàng từ người trưởng thành độc thân sang các gia đ́nh muốn xin tị nạn ở Mỹ và trẻ em không có người thân đi cùng. Hàng trăm ngh́n người di cư, đặc biệt là những người đến từ Trung Mỹ, lũ lượt kéo về biên giới với ước mơ được đặt chân vào Mỹ.
Để đối phó với ḍng người vượt biên khổng lồ, Nhà Trắng hồi tháng 6 đă gây sức ép buộc chính quyền Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador kư thỏa thuận tiếp nhận lại hàng ngh́n người di cư đang chờ xin tị nạn ở Mỹ cũng như tăng cường tuần tra biên giới.
Áp lực ở biên giới kể từ đó đă giảm 60%. "Biên giới Mỹ đă được bảo vệ", Trump hôm 8/10 tweet. Nhưng chiến lược của Trump đă dồn những người di cư vào trạng thái tuyệt vọng, biến họ thành con mồi béo bở cho các băng đảng buôn người tại những thành phố biên giới của Mexico.
Vài ngày kể từ khi thỏa thuận với Mexico được kư kết, biên pḥng Mỹ bắt công dân Ramon Sauceda, 49 tuổi, khi ông này lái xe quanh Nam California với nhiều người di cư ở sau thùng xe. Mỗi người di cư phải trả 7.000-8.000 USD Sauceda và ông này bị tuyên phạt 10 tháng tù.
Nhà chức trách mùa hè vừa qua cũng bắt hàng loạt lính thủy quân lục chiến Mỹ với cáo buộc tham gia vào hoạt động buôn người. Hai lính thủy quân lục chiến tại Trại Pendleton bị bắt ngày 3/7 v́ đón người di cư ở Nam California. Những người di cư nói họ đă trả 8.000 USD để được đưa tới Los Angeles.
Muzaffar Chishti, giám đốc Viện Chính sách Di cư tại Trường Luật Đại học New York, cho rằng trước sức ép từ chính quyền Trump, người nhập cư trái phép sẽ không c̣n nộp ḿnh cho biên pḥng Mỹ, mà sẽ quay lại với những cách vượt biên mạo hiểm, rủi ro hơn, như bơi qua sông Rio Grande hay trốn trong thùng container.
Nhóm thanh niên ở Eagle Pass hồi tháng 7 bị truy tố với tội danh giết người, buôn người, buôn người tuổi vị thành niên và tham gia vào hoạt động tội phạm có tổ chức. Hầu hết họ là học sinh trường trung học Eagle Pass. Người lái chiếc xe bán tải bị lật, Domonik Martinez, là học sinh trường C.C. Winn, cũng ở Eagle Pass.
Bà nội Martinez cho biết trong các cuộc phỏng vấn rằng cháu ḿnh không thân thiết với những thanh niên c̣n lại. Theo một số người bạn của Martinez, những kẻ buôn người thỉnh thoảng quảng cáo công việc trên mạng xă hội, hứa hẹn về cơ hội kiếm tiền dễ dàng đi kèm lời mời gọi "Ai muốn lên đường?"
Gia đ́nh và bạn bè mô tả Martinez là một thanh niên lịch thiệp đang nỗ lực học hết trung học dù có hàng loạt vấn đề gia đ́nh. Cha Martinez đang ngồi tù v́ tội rửa tiền c̣n mẹ đă qua đời v́ ung thư hồi năm ngoái. Martinez mơ ước học nghề hàn nhưng rất lo lắng về khoản học phí 20.000 USD.
Cha mẹ Felipe Miranda, 17 tuổi, người ngồi cùng chiếc xe chở người di cư với Martinez, phủ nhận mọi mối liên quan. Felipe nói với cha mẹ rằng cậu bị những tên côn đồ đánh găy tay khi đang tới nhà bạn gái.
"Tôi và chồng không hiểu chuyện ǵ đă xảy ra", Ana Miranda, mẹ Felipe, cho hay. "Thằng bé nói nó không tham gia, chúng tôi tin con ḿnh".
4 thanh niên ngồi trên chiếc xe đi đầu để thăm ḍ được cho là sẽ nhận 1.000 USD mỗi người. Họ là Jorge Guardado, 19 tuổi, cựu thành viên đội bóng bầu dục trường trung học Eagle Pass, Fernando Martinez, 18 tuổi, Angel Esquivel, 17 tuổi, và Jose Ramirez, 17 tuổi.
Domonik Martinez và Miranda bám theo sau trên chiếc xe bán tải trắng chở người di cư. Thù lao họ nhận được là 10.000 USD.
"Tôi nghĩ họ bị mờ mắt bởi số tiền kiếm được quá dễ dàng", cảnh sát trưởng Coe nói. "Chúng chỉ là lũ trẻ. Bạn chỉ cần phe phẩy vài ngh́n đô trước mặt chúng, 2.000 chẳng hạn, đặc biệt là những đứa trẻ cần tiền, chúng sẽ không ngần ngại làm việc cho bạn".
Veronica Suarez, cô ruột của Jose Areli Suarez Jurado, người thiệt mạng khi chiếc xe bị lật, cho biết gia đ́nh "không đổ lỗi cho bất kỳ ai".
Theo Veronica, Suarez Jurado đă sống ở Mỹ 35 năm, làm việc trong ngành xây dựng. Ông sống cùng vợ trong một căn nhà nhỏ ở thị trấn McGregor, Texas. Con trai ông vừa có con đầu ḷng và đang sống ở Georgia.
Ông bị kết tội lái xe trong t́nh trạng say xỉn hồi năm 2017 và bị trục xuất về Mexico ngay sau khi hoàn thành bản án. Veronica nói Suarez Jurado đă lập tức lên kế hoạch trở về Mỹ để quay lại thị trấn McGregor, nơi vợ ông đang chờ. Giờ đây, ông đă được trở lại McGregor, nhưng trong một chiếc quan tài.
VietBF@ sưu tầm.
