Toàn bộ diễn biến trước thềm cuộc họp Nga - Mỹ về xung đột Ukraine

[vuitoichat]

Theo như Ukraine và châu Âu đang lo lắng sẽ bị Mỹ và Nga gạt sang bên lề về cuộc hòa đàm chấm dứt xâm lược Ukraine, sau khi phái đoàn Nga và Mỹ chuẩn bị có cuộc họp đầu tiên thảo luận về khả năng chấm dứt về cuộc xâm lược này tại Saudi Arabia vào tuần tới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio tại Phòng Bầu dục. Ảnh: New York Times.

Ba cố vấn cấp cao trong chính quyền Donald Trump, trong đó có Ngoại trưởng Marco Rubio, có kế hoạch gặp các quan chức Nga tại Saudi Arabia vào tuần tới để thảo luận về con đường chấm dứt xung đột Ukraine. Axios dẫn nguồn tin cho biết cuộc gặp sẽ diễn ra vào ngày 18/2.

New York Times nhận định đây là cuộc họp quan trọng đầu tiên giữa phái đoàn Mỹ và Nga kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 2/2022.

Động thái mới diễn ra chưa đầy một tuần sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin hôm 12/2. Ông Trump thời điểm đó cho biết các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột Ukraine sẽ diễn ra ở Saudi Arabia.

Nga - Mỹ nối lại đối thoại

Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, cuộc điện đàm gần đây giữa hai nhà lãnh đạo đồng nghĩa Moscow và Washington từ giờ sẽ tập trung vào hòa bình.

"Họ gửi một thông điệp mạnh mẽ rằng từ giờ trở đi chúng ta sẽ nỗ lực giải quyết vấn đề thông qua đối thoại. Từ giờ trở đi, chúng ta chỉ nói về hòa bình, không phải xung đột”, TASS dẫn lời ông Peskov nói, nhấn mạnh Nga hoàn toàn thiếu đối thoại với chính quyền Mỹ trước đây.

Điện Kremlin nhấn mạnh Nga và Mỹ thiếu đối thoại thực chất trong nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Reuters.

Một nguồn tin tiết lộ bên cạnh ông Rubio, hai quan chức Mỹ còn lại là Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz và Đặc phái viên Mỹ tại Trung Đông Steve Witkoff.

Khi được hỏi liệu có quan chức Ukraine nào tham dự hay không, người này không trả lời. New York Times cho rằng đây là dấu hiệu Kyiv có thể không góp mặt, mặc dù ông Trump trong tuần này khẳng định Ukraine sẽ tham gia thảo luận tại Saudi Arabia.

Ông Rubio và Phó tổng thống JD Vance đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Hội nghị An ninh Munich hôm 14/2. Sau đó một ngày, ngoại trưởng Mỹ nói chuyện với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov, trong lúc ông Rubio đi từ Munich tới Israel.

Ông Rubio "tái khẳng định cam kết tìm cách chấm dứt xung đột Ukraine của Tổng thống Trump”, Tammy Bruce - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ - cho biết trong một tuyên bố. “Ngoài ra, họ thảo luận về cơ hội hợp tác trong một số vấn đề song phương khác".

Trong tuyên bố của Nga, Moscow viết hai nhà ngoại giao hàng đầu đã nhất trí giải quyết các rào cản trong hợp tác về một loạt vấn đề từ chính quyền trước. Tuyên bố ghi thêm hai bên sẽ nói chuyện thường xuyên và chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa hai tổng thống, đồng thời sẽ khôi phục hoạt động của các phái bộ ngoại giao.

Ông Rubio có kế hoạch đến Saudi Arabia và UAE sau khi dừng chân tại Israel trong chuyến đi đầu tiên tới Trung Đông.

Ukraine và châu Âu thấp thỏm

Cuộc gặp giữa phái đoàn Mỹ và Nga khả năng cao vấp phải chỉ trích từ một số quan chức cấp cao Ukraine.

Sau khi thông tin về cuộc gọi giữa ông Trump và ông Putin được tiết lộ, ông Zelensky nhấn mạnh Ukraine phải góp mặt trong mọi cuộc đàm phán về tương lai của đất nước.

Ngoài ra, Ukraine cũng lo ngại Mỹ sẽ tìm cách đạt được thỏa thuận với Nga mà không có sự đảm bảo an ninh mạnh mẽ hoặc các điều khoản khả thi cho một nền hòa bình lâu dài tại Ukraine.

Ông Rubio trấn an Ukraine và các đồng minh châu Âu rằng họ sẽ góp mặt vào các cuộc đàm phán hòa bình "thực sự". Ảnh: Reuters.

Còn theo Reuters, châu Âu ngạc nhiên trước các động thái gần đây của chính quyền Trump với vấn đề Ukraine, Nga và quốc phòng châu Âu. Nỗi sợ lớn nhất chính là họ không thể trông cậy vào Mỹ và thỏa thuận hòa bình do Mỹ dẫn đầu sẽ làm suy yếu Kyiv và an ninh châu Âu.

Tuy nhiên, hôm 16/2, ông Rubio nhấn mạnh Ukraine và châu Âu sẽ tham gia vào “mọi cuộc đàm phán thật sự” để chấm dứt xung đột, ám chỉ lần gặp giữa phái đoàn Mỹ - Nga sắp tới là cơ hội dò xét về mong muốn của Moscow. Ông nhấn mạnh quá trình đàm phán chưa chính thức bắt đầu và nếu có tiến triển, Ukraine và châu Âu sẽ góp mặt.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ tiếp đón các nhà lãnh đạo châu Âu vào ngày 17/2 cho một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp về xung đột Ukraine. Theo Guardian, hội nghị sẽ thảo luận về khả năng phòng thủ và đảm bảo an ninh của châu Âu cho Ukraine, bao gồm kế hoạch Kyiv tự động được trao tư cách thành viên NATO trong trường hợp lệnh ngừng bắn bị vi phạm.

Các nguồn tin cho hay hội nghị cũng có Italy và Đan Mạch làm đại diện các nước Baltic và Scandinavia, cũng như Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.