EU thận trọng trước thông tin Trung Quốc dỡ bỏ kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và chip

[Romano]

Ngày 3/11, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết vẫn chưa thể xác nhận liệu Trung Quốc đã dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với đất hiếm và chip Nexperia cho các ngành công nghiệp châu Âu hay chưa.Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, Ủy ban châu Âu vẫn tỏ ra thận trọng dù Mỹ tuyên bố Bắc Kinh đã đồng ý nới lỏng các hạn chế. Các nhà ngoại giao thương mại hàng đầu của EU cho rằng thỏa thuận “đình chiến” thương mại giữa Washington và Bắc Kinh cũng cần bao gồm cả châu Âu.

Đất hiếm và linh kiện công nghệ thiết yếu cho các ngành công nghiệp chủ chốt của EU đã trở thành tâm điểm trong tranh chấp thương mại Mỹ - Trung kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại nắm quyền vào tháng 1/2025, khiến EU bị cuốn vào vòng xung đột.Ngành công nghiệp ô tô châu Âu chịu ảnh hưởng đáng kể do gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt sau khi Chính phủ Hà Lan tiếp quản nhà sản xuất chip Nexperia - thuộc Tập đoàn Wingtech của Trung Quốc - vì "những thiếu sót nghiêm trọng về quản trị" hồi tháng trước. Đáp lại, Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

Phó phát ngôn viên Ủy ban châu Âu Olof Gill cho biết ủy ban đang liên hệ thường xuyên với tất cả các bên để tìm ra giải pháp nhanh chóng và hiệu quả, đồng thời xác nhận EU đang đối thoại với Trung Quốc nhằm hiểu rõ cam kết của Bắc Kinh trong việc đảm bảo nguồn cung chip của Nexperia.

Sau cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình hôm 30/10 tại Hàn Quốc, Nhà Trắng thông báo Trung Quốc sẽ “thực hiện các biện pháp thích hợp” để đảm bảo dòng chảy chip từ các cơ sở của Nexperia, qua đó duy trì sản xuất chip cơ bản cho thị trường toàn cầu. Vấn đề này cũng được đưa ra trong cuộc họp cấp cao giữa quan chức Trung Quốc và EU tại Brussels tuần trước, khi hai bên thảo luận các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip chiến lược.

Ủy viên Công nghệ EU Henna Virkkunen đã gặp đại diện Nexperia ngày 31/10 để trao đổi về các rủi ro chuỗi cung ứng. Bà cho biết EU đang hướng tới một bước đột phá ngoại giao, đồng thời cùng doanh nghiệp thảo luận các biện pháp ngắn hạn và trung hạn nhằm tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng.

Nexperia sẽ được mời tham dự cuộc họp tiếp theo của Lực lượng Đặc nhiệm Đạo luật Chip vào ngày 7/11 tới, trong khi Ủy ban châu Âu tiếp tục đánh giá hiệu quả của Đạo luật Chip châu Âu - khuôn khổ ra đời năm 2023 nhằm tăng thị phần chip của EU thông qua đầu tư, hỗ trợ khởi nghiệp và nâng cao năng lực dự báo rủi ro thiếu hụt.

Bà Virkkunen cho rằng chuỗi cung ứng của châu Âu hiện vẫn thiếu khả năng chống chịu cần thiết, đồng thời cho rằng cần rút ra những bài học quan trọng. Trong khi đó, ông Sigrid de Vries, Tổng giám đốc Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), cảnh báo các dây chuyền lắp ráp tại EU có thể phải dừng hoạt động trong vài ngày tới nếu tình hình không được cải thiện, đồng thời kêu gọi các bên liên quan tăng cường nỗ lực ngoại giao để sớm tháo gỡ khủng hoảng.

Vụ việc Nexperia diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao leo thang giữa Trung Quốc và EU, khi Bắc Kinh áp đặt hạn chế xuất khẩu đất hiếm sang châu Âu từ tháng 4. Đất hiếm là nguyên liệu thiết yếu cho các ngành ô tô, quốc phòng và công nghệ xanh của EU.

Sau cuộc gặp với nhà lãnh đạo Mỹ, Trung Quốc đã dỡ bỏ một số hạn chế mới công bố hồi tháng 10. Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič hôm 1/11 cũng xác nhận rằng việc đình chỉ này cũng áp dụng cho các ngành công nghiệp EU, song không nêu rõ liệu các biện pháp từ tháng 4 còn hiệu lực hay không.

Ủy ban châu Âu thừa nhận cuộc họp tại Brussels chưa đạt được bước tiến cụ thể. Phát ngôn viên Gill cho biết EU đang tìm cách giải quyết toàn diện mọi khía cạnh liên quan đến hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc, coi đây là ưu tiên kể từ Hội nghị thượng đỉnh EU - Trung Quốc hồi tháng 7. Khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Bắc Kinh đã cam kết thiết lập cơ chế cấp phép xuất khẩu đất hiếm nhanh hơn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp EU cho rằng quy trình này vẫn còn phức tạp và gây khó khăn trong thực tế.