Với nâng cấp đột phá năm 2025, từ động cơ 563 kW mạnh mẽ đến hệ thống truyền động kỹ thuật số Renk/Liebherr, IFV Marder 1A5 không chỉ tăng tốc vượt địa hình gồ ghề mà còn giảm thiểu chấn thương từ vụ nổ IED lên đến 50%.
Trong bối cảnh tác chiến hiện đại, nơi mối đe dọa từ mìn và bom chùm ngày càng phổ biến, Marder 1A5 nổi lên như một biểu tượng của sự kiên cường từ kho vũ khí Đức.
Được nâng cấp từ dòng xe chiến đấu bộ binh (IFV) huyền thoại Marder 1, phiên bản 1A5 không chỉ kế thừa sức mạnh truyền thống mà còn tích hợp công nghệ chống mìn tiên tiến, giúp lính bộ binh sống sót qua những cuộc giao tranh khốc liệt.
Với thiết kế thông minh, khả năng cơ động vượt trội và hệ thống vũ khí đa năng, Marder 1A5 tiếp tục chứng minh giá trị của mình trong các sứ mệnh quốc tế, từ sa mạc Afghanistan đến chiến trường châu Âu năm 2025.
Hãy cùng khám phá những bí quyết công nghệ làm nên sức hút của ‘ngựa chiến’ này.
Xe chiến đấu bộ binh (IFV) Marder 1A3 của Đức. Ảnh Military Today
Marder 1A5 là phiên bản nâng cấp cuối cùng của dòng xe Schützenpanzer Marder 1, được quân đội Đức (Bundeswehr) đưa vào sử dụng từ năm 2003-2004.
Chỉ có 74 chiếc được cải tiến từ biến thể 1A3, tập trung vào việc tăng cường khả năng chống chịu mìn nổ và vụ nổ, dựa trên kinh nghiệm thực chiến.
Xe giữ nguyên kích thước gọn gàng của dòng Marder gốc: dài 6,79 mét, rộng 3,24 mét và cao 2,98 mét, với khoảng sáng gầm 0,45 mét để dễ dàng di chuyển qua địa hình gồ ghề.
Trọng lượng tăng lên 37,4 tấn nhờ lớp giáp bổ sung, nhưng dung tích bình nhiên liệu vẫn là 652 lít, cho phép hành trình liên tục khoảng 520km mà không cần tiếp liệu.
Bên trong, xe chở được ba thành viên tổ lái (tài xế, chỉ huy và xạ thủ) cùng sáu binh sĩ bộ binh, với lối ra sau rộng và ba cửa sổ mái để sơ tán nhanh chóng.
Không gian nội thất được thiết kế lại hoàn toàn để giảm chấn thương từ sóng xung kích, biến Marder 1A5 thành "lá chắn di động" bảo vệ người lính.
Về động cơ và khả năng di chuyển, trái tim của Marder 1A5 là động cơ diesel MTU MB 833 Ea-500 sáu xi-lanh, làm mát bằng chất lỏng và tăng áp tuần tự, sản sinh công suất 441 kW (591 mã lực) ở 2.200 vòng/phút.
Xe chiến đấu bộ binh (IFV) Marder 1A3 từ phía sau, với cửa được hạ xuống. Ảnh: wikipedia
Kết hợp với hộp số hành tinh Renk HSWL 194 bốn cấp tiến/lùi, xe đạt tốc độ tối đa 65km/h trên đường nhựa – giảm nhẹ so với phiên bản cũ do trọng lượng tăng, nhưng tỷ lệ công suất/trọng lượng vẫn ấn tượng ở mức 15,7 kW/tấn.
Hệ thống treo thanh xoắn với bộ giảm chấn thủy lực giúp xe vượt địa hình phức tạp, từ sa mạc đến rừng rậm, nhờ sáu bánh xe đường bộ bọc cao su và xích Diehl có thể gắn miếng đệm cao su hoặc gai kim loại.
Năm 2020, Đức đã ký hợp đồng nâng cấp hệ thống truyền động cho 71 chiếc 1A5, tăng công suất động cơ lên hơn 750 mã lực, cải thiện độ phản hồi và tuổi thọ, đảm bảo xe hoạt động mượt mà đến sau năm 2025.
Hệ thống vũ khí của Marder 1A5 được tối ưu hóa cho cả chiến đấu gần lẫn tầm xa.
Pháo chính là khẩu súng tự động 20mm Rheinmetall MK 20 Rh 202 đặt trong tháp pháo hai người, bắn được đạn xuyên giáp hoặc nổ mạnh với 1.250 viên dự trữ, xoay 360 độ và nâng/hạ từ -17 đến +65 độ.
Bên cạnh là súng máy đồng trục 7,62 mm MG3 với 5.000 viên đạn, cùng bệ phóng tên lửa chống tăng MILAN gắn ngoài tháp, mang theo bốn quả đạn bên trong để đối phó xe tăng đối phương.
Sáu ống phóng lựu khói 76mm tạo màn khói che chắn hồng ngoại và thị giác, tăng khả năng sống sót.
So với phiên bản cũ, Marder 1A5 loại bỏ các lỗ bắn sườn và súng máy phía sau để ưu tiên giáp kín, nhưng vẫn giữ hệ thống ngắm đêm PERI-Z11 với phóng đại 2x hoặc 6x, cùng kính ngắm nhiệt 2x và 8x – được nâng cấp năm 2020 cho 260 chiếc Marder, bao gồm 1A5.
Bảo vệ là điểm mạnh nhất của Marder 1A5, với thân xe hàn thép chống đạn nhỏ và mảnh văng, mặt trước chịu được đạn 20mm APDS từ khoảng cách zero và 25mm từ 200 mét.
Từ biến thể 1A3, xe thêm 1.600kg giáp cải tiến chống đạn 30mm từ BMP-2 Nga và bom chùm tấn công từ trên.
Đặc trưng của 1A5 là lớp giáp bụng chống mìn, giảm tác động từ bom tự chế (IED) và mìn, dựa trên bài học từ Afghanistan 2009-2011 nơi Marder từng chống chọi IED hiệu quả.
Biến thể con 1A5A1 (35 chiếc từ 2010-2011) còn bổ sung máy lạnh, bộ gây nhiễu IED điện tử và lớp ngụy trang đa phổ.
Xe lội nước sâu 1,5 mét không chuẩn bị hoặc 2,5 mét với ống thở, đảm bảo linh hoạt trong mọi môi trường.
Dù chỉ còn số lượng hạn chế trong biên chế Đức (khoảng 262 chiếc các biến thể 1A3/1A4/1A5 tính đến 2023), Marder 1A5 vẫn là lựa chọn chiến lược bên cạnh xe Puma mới.
Các biến thể liên quan đã được tặng Ukraine từ 2023, với 140 chiếc giao đến tháng 1/2025, hỗ trợ lữ đoàn dù 82 trong phản công chống Nga – dù chịu tổn thất khoảng 47 chiếc theo ghi nhận đến tháng 5/2025.
Những nâng cấp này không chỉ kéo dài tuổi thọ mà còn khẳng định Marder 1A5 là minh chứng cho công nghệ quân sự Đức: bền bỉ, thông minh và sẵn sàng cho tương lai.
VietBF@ sưu tập
