Chiều, người ta lại nhóm lửa. Nhưng trong gà-mèn không có được một hạt gạo. Người ta t́m lá rừng. Người ta đi hái nấm. Người ta nấu nước sôi.
Tôi lại đến với Ngân.
Ngân đang nấu cháo. Trong những gợn nước sôi trào những hạt gạo nhào lộn một cách thoả thích như một bầy tiên nữ nơn nà bơi lội đùa cợt nhau trong một ḍng sông thần kỳ.
Ngân chân thật:
– Sao hồi tối anh không lấy gạo về nấu ?
– Mưa ướt củi hết không nấu được.
– Rồi anh nhịn đói à ?
– Cũng không đói lắm .
– Anh tự ái phải không ?
Tôi cười và ngồi xuống gần bếp lửa. Ngân lại hỏi :
– Anh giao liên trốn mất hả anh ?
– Trốn mất rồ i.
– Như rắn mất đầu. Rồi làm sao ḿnh đi ?
Tôi làm thinh.
Ngân sớt cháo ra nắp ga-men và trao cho tôi. Không chút ngần ngại tôi đỡ lấy cái nắp ga men gần đầy cháo loăng. Mùi thơm xộc vào mũi tôi ngây ngất. Nước mồm ứa ra, tôi nuốt chận vào hai ba lượt để có đủ sự b́nh tỉnh mà thưởng thức món cháo ngon do những ngón tay của Ngân tạo nên.
Những ngón tay lúc năy đă vo những hạt gạo này, những ngón tay dính tro lọ lem và có vết bỏng lửa và rươm rướm mồ hôi.
Tôi nâng chiếc nắp ga-men cháo lên môi mà mắt vẫn không rời những ngón tay của Ngân đang hoạt động .
– Ngân ạ !
– Dạ !
– Bao giờ về đến Châu Đốc, anh ghé nhà em th́ sẽ được thết một bữa cháo cá phải không ?
Ngân nh́n tôi, đôi má ửng hồng, đôi mắt nhấp nháy. Tôi chờ đợi ở Ngân một tiếng nói.
Nhưng , “đoàng” ! Tiếng súng ! Súng nổ !
Ở phía đằng kia, cách nơi này hơi xa. Tôi cho là không quan trọng, nhưng chỉ một thoáng là người ta đă đồn khắp khu rừng :
– Tiểu đoàn trưởng tự sát.
– Ai tự sát ?
– Mạnh Rùa !
– Có chết không ?
– Bắn vào đầu mà không chết ?
Sau mấy cái chết liền nhau lại đến một cái chết.
Sau cái chết của Mạnh Rùa, mọi người đều cảm thấy ḿnh mất linh hồn.
Cuộc hành quân giải phóng miền Nam đang đến hồi vui vẻ nhất. Chúng tôi đi lang thang trong rừng, ṃ mẩm t́m đường đi với sự lănh đạo của Tuất. Nhưng Tuất kém xa Mạnh. Tuy vậy, chúng tôi vẫn phải vạch một con đường.
Tôi bảo Năm Cà Dom xem lại kỹ vết thương, nhưng ông bác sĩ lắc đầu.
Tôi quay trở về vơng nằm chúi mũi vào mép vơng, tay chân như ră ra từng mảnh.
Chung quanh tôi, những mẩu xương trắng ánh lên trên một băi đất mênh mông đầy những hố bom, chào đón thêm một linh hồn.
Tôi d́u Thu đi xuống suối. Chân Thu c̣n đau nhưng Thu cố gượng.
Có những con suối rất đẹp, rất dễ đến múc nước hoặc tắm giặt , nhưng ở đây chúng tôi đụng nhằm con suối không phải là “Suối Mơ Bên Rừng Thu Vắng” .
Nghe nước chảy như gần, nhưng đi hoài, dốc đổ đứng mà nước vẫn c̣n xa. Thu kêu :
– Em mệt quá !
– Tí nữa thôi mà ! Cố lên !
– Đi hoài không tới .
– Th́ anh đă có lần bảo em con đường này là con đường không đến mà.
Thu ngồi khụyu xuống một ḥn đá. Lâu nay tôi hầu như quên khuấy đi rằng Thu là một người con gái và là một vũ nữ ba-lê đẹp có tiếng ở Hà Nội. Bỏi v́ nàng chưa bao giờ cười tự nhiên . Nàng có cười chăng nữa th́ đó chỉ là những cái cười chua chát.
Tôi ngồi xuống bên nàng. Nàng nhích ra :
– Có người ta đi lấy nước ở dưới bên kia.
– Đâu có ai đâu !
Tôi nói liều chứ không xem tới xem lui ǵ hết. Tôi ôm quàng ngang vai Thu . Thu gạt . Tôi ôm ngang lưng nàng và hôn vào gáy nàng .
Trời ơi, lâu quá cái cổ ngà ngọc này chưa đón nhận những cái hôn. Đáng ra tôi phải hôn nàng hằng giờ hằng phút kiaa. Bây giờ hôn, tôi mới thấy lâu nay ḿnh đă quên một việc làm hết sức tự nhiên. Thu ngả người ra. Gương mặt nàng ngửa lên. Mấy đốm nắng rơi trên tóc trên vai nàng rung rinh tan vỡ. Hương tóc đẫm mồ hôi của nàng mặn nồng say đắm lạ thường.
Tôi áp môi tôi lên má nàng. Làn da như rực lên v́ men t́nh đă dậy hay v́ những đốm nắng thần kỳ. Tôi ấn môi tôi vào môi nàng . Nàng nhắm nghiền đôi mắt và đưa tay gh́ đầu tôi xuống.
– Để anh làm cho chân em hết đau .
– Anh… anh !
Tôi bỏ nàng ra, qú xuống áp môi vào chân nàng , chỗ đau làm cho nàng rên siết hằng ngày .
Nàng gập người xuống áp mặt vào lưng vào cổ tôi và xoa đầu tôi lia lia.
– Anh ! Anh !
– Em đă bớt đau chưa ?
– Cảm ơn anh !
Tôi đă hiểu lầm tôi lâu nay. Lâu nay tôi tưởng tới là sợi bún thiu. Nhưng hôm nay tôi mới biết tôi là lực sĩ. Tôi khỏe lắm. Bao nhiêu bệnh tật như đều biến đi hết. Tôi bế xốc nàng vào một lối ṃn cách xa ven suối. Tôi đặt nàng lên những lớp lá vàng sắp lớp lên nhau như một chiếc nệm thần tiên.
– Thu !
Thu không đáp.
Những chiếc lá như trở ḿnh xào xạc. Những ngọn cây như rung rinh. Những rễ cây như gồng lên như những bắp thịt. Gió ngừng bay và chim cũng không c̣n hót. Tất cả đều im phắc hoặc lẩn trốn để cho không khí tuyệt vời thuộc về của chúng tôi. Hơi thở Thu thơm nồng làm tôi choáng váng. Tôi lại hôn đôi bàn chân nhỏ nhắn và tơi tả và đầy những vết trầy xước của nàng.
Nàng nằm im ĺm, mắt mở ra trân trối nh́n lên ṿm lá xao động mà tâm hồn lại như dơi theo những chiếc hôn rứt thịt của tôi.
Cơn khát nỗi lên mănh liệt. Bỗng nàng chụp tay tôi lại và kêu khẽ mấy tiếng ǵ rồi trở ḿnh nằm nghiêng.
Nhưng một chiếc lá khi đă rơi xuống th́ không bao giờ nằm nghiêng được trừ khi có một chỗ tựa. Chỗ tựa của nàng hiện giờ chỉ có thể là tôi nhưng chính tôi lại không thể để cho chiếc lá nằm nghiêng lâu hơn.
Thu bật khóc khi nàng buông tay tôi ra v́ nàng biết không thể chống cự được hay chính nàng không muốn chống cự. Nàng khóc to lên…
– Với chính ḿnh. Ngoài ra, em có tội với anh ấy. C̣n anh th́ có tội với Phương.
Tôi biết Thu hối hận. Nhưng tôi nói ngay:
– Anh sẽ yêu em, yêu thêm nữa !
– Không bao giờ! Đây là lần cuối cùng!
Tôi nói :
– Không phải tôi phản bội Phương một cách nhanh chóng. Và Thu cũng thế. Chúng ta đều có một quả tim trong quả tim chúng ta, nhưng em ạ, từ sau cơn sốt mà anh bi giao liên “ chê ,” anh thay đổi hẳn quan niệm về cuộc sống và t́nh yêu.
Chúng ta bị làm những con vật hi sinh cho những tham vọng. Chúng ta có thể ăn cơm rồi chết, đêm ngủ rồi không dậy nữa, hoặc một trận bom, một mũi tên độc. Thế là xong. Anh bi quan đến cùng cực ! Tôi tiếp :
– Em cũng chẳng khác ǵ anh đâu. Lại c̣n rất may rủi hơn anh nữa. Anh chàng của em, anh xin lỗi em nghe, biết đâu ở trong rừng hai năm nay cũng đă thay đổi quan niệm về cuộc sống và t́nh yêu. Em vào đến nơi th́ thấy rằng sự trèo đèo lội suố́ của em là vô ích.
Tôi chưa dứt lời th́ nàng khóc to lên. Bỏ mẹ rồi. Ai bảo triết lư nhảm. Người ta đang yêu đắm đuối lại chọc gậy vào phá khuấy !
Tôi không nói nữa. Để cho nàng tuôn hết suố́ lệ đến giọt cuối cùng tôi khẽ đỡ nàng đứng dậy.
Bất giác tôi nh́n lên ngọn cây. Một cặp khỉ đang ngồi lắc lẻo trên cành. Chứng đưa cho nhau những miếng mồi. Chúng vừa ăn vừa kêu chí chóe.
Bỗng một tiếng “phích .” Tôi nh́n xuống trước mặt tôi Một quả bứa chín bị cạp dở. Tôi nhặt lấy và trao cho Thu :
- “ Trái chín của t́nh yêu đây em ?”
Con đường mà tôi đang dẫm lên đây chỉ là một nhánh trong nhiều ngánh của con đường chính. Có lẽ là con đường dễ dàng nhất dành cho dân chánh nên so với các con đường khác th́ nó không đáng kể là bao.
Sự thảm khốc của nó không phải chỉ do thiên nhiên gây ra, nghĩa là rừng thiêng nước độc mà c̣n do sự vô trách nhiệm của bọn lănh đạo Hà Nội ham nghe báo cáo hồng và thích được vỗ tay.
Bộ Tổng tư lệnh được Tổng cục Hậu cần báo cáo là đường đi tốt lắm, trang bị quân sĩ rất đầy đủ, chiến sĩ và cán bộ rất phấn khởi khi được đi Giải phóng Miền Nam.
Một cái báo cáo đă “láo” xa vạn dậm so với sự thật như vậy, nhưng khi “Bác” hỏi về con đường ṃn [b][size=4][color=blue][i]“được vinh dự ” [b][size=4][color=black][i]đội “tên Bác” như thế nào ? th́ Đại tướng Tổng tư lệnh tô thêm ít phấn hồng của bà Đại tướng nữa.
Thành ra bác ngồi trong Phủ toàn quyền thấy cái ngày bác vô thăm thành phố rực rỡ tên vàng như gần gang tấc !
Cái gang tấc đó của giấc mơ Hồ Chí Minh dài bằng cả dăy Trường Sơn lót bằng xương trắng .
Nhiều anh bộ đội mười sáu, mười bảy tuổi đă không kịp từ giă gia đ́nh, chỉ được phát cho một hộp muối và mươi viên kí nín, dăm th́a ruốc thịt, thế là đi.
Họ đâu biết con đường này dài bao nhiêu cây số và hiểm nguy, độc chướng như thế nào. Bác bảo đi là đi.
Sau cái chết của Trung đội phó Thưởng, đoàn của tôi vô cùng chán nản. Một cán bộ trung đội phó bị chỉ trích quá đáng, đúng ra là bị mạt sát, nhục nhă đă tự nổ AK vào đầu.
Sáng hôm sau, vẫn như lần trước, tôi bị đơn vị bỏ lại cùng với một đám sứt tay găy gọng, nam có nữ có, họa sĩ có nhạc sĩ có. Và tôi là văn sĩ. Vậy là có thể thành lập một phân hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Trường Sơn.
Sốt ǵ sốt vậy ? Tôi vượt được đúng ba mươi ngày th́ sốt ! Và từ đó h́nh như cơn sốt không rời tôi nữa. Và đứa nào cũng sốt không đứa nào nguyên lành. Vô sốt rét bất thành tráng sĩ Trường Sơn.
Bạn đă từng thấy một người con gái đẹp ở Hà Nội – một vũ nữ ba lê – chẳng hạn. Sau một tháng leo núi và sốt rét, bây giờ nàng thê thảm đến mức độ bạn không c̣n muốn nh́n nữa.
Tôi với nàng – Thu – quen nhau từ trong trường đi B. Thu là bạn của Phương người yêu tôi. Chúng tôi yêu nhau trong trường này…
Mỗi lần nh́n thấy Thu tôi lại nhớ Phương. Chắc có lẽ Phương bây giờ cũng như thế này.
Tôi nằm trên vơng, mơ màng nghe tiếng nói của ai mà thức dậy. Tôi tự hỏi thầm :
- Sao ḿnh côn sống ? Mỗi lần mở mắt ra, th́ đó là câu hỏi như kinh nhật tụng của Hồ chủ tịch mà mỗi người cán bộ đều xài trong kháng chiến.
Sao ḿnh c̣n sống? Sao ḿnh chưa chết ?
Giá có Phương ở bên cạnh th́ đỡ biết bao, mặc dù cả hai cùng sốt, nhưng đỡ cô đơn. Bạn đă từng biết cái cô đơn của bệnh nhân khi tỉnh giấc mà không có một ai bên cạnh hết không, hoặc có người mà người đó coi bạn như rác, hoặc không là ǵ cả. Người đó là giao liên. Họ chán cán bộ chiến sĩ đến độ là xem cán bộ chiến sĩ như cái nợ đời nợ kiếp.
Nếu một người lỡ chết tại trạm cửa họ th́ họ phải nhọc sức khiêng đi bỏ xa xa chỗ đóng quân. Tội nghiệp, họ không có sức. Họ cũng đau ốm và thiếu thốn như chúng tôi, chỉ khác là họ biết đường đi.
Họ là người ở đồng bằng không quen thủy thổ ở đây cũng như dân Hà Nội chúng tôi vậy.
Trong lúc tôi không c̣n nhờ vả được ai nữa th́ một anh giao liên đến.
Anh ta c̣n trẻ lắm, đâu hai mươi ngoài ǵ đó. Má hóp răng vêu, tay chân ḷng kḥng như tay chân vượn.
Anh ta đến ngồi bên vơng tôi. Tôi không hiểu sao anh ta lại hỏi :
– Đồng chí có muốn ăn cháo hay uống nước ǵ không, tôi nấu dùm cho.
– Tôi khát nước quá trời !
– Mấy cữ rồi ?
– Mấy chục cữ rồi th́ có !
– Cách nhật hay cách hằng nhật ?
– Liên miên trời đất, không c̣n biết đầu đuôi ǵ nữa !
– Đi ông Cụ à ?
– Ừ, ông Cụ.
– Thế th́ c̣n khước !
– Cậu ở đâu ta thế ? Tôi dở giọng Bắc ra để bắt chuyện.
– Nghi Tầm Hà Nội !
– Hồ bơi Quảng Bá à?
– Vâng! . . . Sao anh trông quen quen là !
– Nhà cậu ở góc nào nào ?
– Th́ ở ven hồ, trên đường nhựa ngó xuống.
– Vậy gần trại sản xuất của Hội Nhà văn ?
– Đúng đấy. Nhà em có vườn mận.
– Tôi nhớ ra rồi !
Quả thật tôi đă nhớ ra. Ở cái vườn mận đó, một người bạn tôi đă yêu một cô gái.
Vườn mận nhiều bóng mát và trái rất sai. Hoa mận có nhụy trắng và thơm như nhụy đào. V́ cái vụ đi Nam mà mối t́nh này lỡ dở.
Tôi có biết người con gái đó. Nàng đẹp chất phác nhưng là một vẻ đẹp ít thấy. Ở cái nh́n đầu tiên ḷng anh nhà văn kia đă nảy nở ngay mối t́nh nửa chợ nửa quê.
Người giao liên lại hỏi tôi :
– Anh cần ǵ em giúp cho ?
– Anh giao liên không gọi tôi là đồng chí nữa.
Tôi chẳng biết cần anh ta giúp cái ǵ bây giờ. Cần th́ rất cần nhưng cần nhất là ăn. Ăn ǵ ?
- Cháo ! Ai nấu ? Ai cũng được, nhưng nấu th́ không có ai.
Không mấy khi ai giúp ai nấu cháo hay nấu ǵ trên đường này. Hoặc hơn thế nữa, không ai giúp ai trong bất cứ việc ǵ đừng oán trách chi ai.
Trước đây vài trạm tôi đă cùng nằm lại với ba thằng khác. Lúc đó một nhà quay phim cửa xưởng phim Hà Nội, lại cùng học chung một trường ngày xưa, đă không thèm ngó mặt tôi và đă không thèm tháp tùng vào đoàn bệnh nhân bọc hậu của tôi.
Anh ta cũng ốm nằm lại nhưng đă vươn lên nổi. Khi gặp tôi và đám đồng hành bệnh lặc lè, anh đă làm mặt lạ và không đi chung. Anh ta giải thích như sau :
- “ Ḿnh bi kẹt kinh tế với mấy đứa kia !”
Mấy “đứa kia” nào tôi không biết, nhưng dù chúng nó là mấy đứa nào đi nữa anh ta vẫn phải đi với chúng tôi để giữ tính cách tập thể của đoàn mà lúc ra đi nhà trường đă dặn ḍ.
Anh ta nói vậy nhưng tôi hiểu rằng anh ta sợ đi chung với đám bệnh nhân yếu hơn anh ta rồi sẽ phải cán đáng nhiều việc.
Bọn tôi cũng bất cần. Sự giúp đỡ của anh ta nếu có th́ cũng chẳng đi đến đâu mà phải cầu cạnh anh ta ráp vào với ḿnh.
Trời c̣n có mắt, khi chúng tôi ngóc dậy nổi và “hành quân” một cách oai hùng th́ lại gặp hắn nằm bẹp dí ở trạm trước mặt.
Hắn có vẻ hối hận. Nhưng tôi đếch cần sự hối hận đó. Mày đă thế th́ tao đáp lại mày thế. Hắn nhờ một đứa trong bọn tôi lấy dùm một lon nước ở suối dưới dốc. Hắn không ḅ nổi. Tôi đă từ chối thẳng thừng.
Lại c̣n “cấm” không thằng nào được giúp hắn. Tôi chỉ huy có ba thằng nhưng cũng oai. V́ cái lệnh của tôi rất nhân ḥa và địa lợi, có lẽ cả thiên thời nữa nên không đứa nào chống lại.
Hắn rất biết điều. Hắn không nài nỉ thêm.
Măi hôm sau, tôi ân hận – đến phiên tôi ân hận, nên đă lấy dùm hắn một guy-gô nước để ở đầu vơng hắn nhưng nhất định không nấu. T́nh đồng chí đến thế cũng đă là cao rồi.
Đó sự giúp đỡ, t́nh đồng chí trên con đường này đại khái nó hiện nguyên h́nh như thế đó.
Cho nên tôi hết sức ngạc nhiên khi nghe lời thăm hỏi của anh giao liên.
Anh ta lấy lon đi múc nước và nấu dùm tôi. Bất cứ lúc nào người Trường Sơn cũng cần nước nóng nước sôi – để uống, để đổ vào bi đông mang theo dọc đường.
Uống nước sống là sốt ngay. V́ đó là uống vi trùng.
– Bây giờ có được trái mận cậu nhỉ ! Tôi kiếm chuyện nói xă giao.
– Ư, em sắp có mận rồi đấy anh.
– Mận ǵ ?
– Mận nhà em.
– Sao cậu có ở đây được, bộ cậu phơi khô à ?
– Không, em giồng lấy chứ !
– Làm sao trồng được, hạt đâu mà trồng?
Cậu giao liên cười:
– Chuyện lạ anh nhỉ, nhưng mà có thực .
Rồi cậu ta vui miệng tiếp :
– Em đă đọc một truyện dịch của nước ngoài rất thú vị. Như thế này :
Có một anh thợ săn đi săn thú rừng. Anh chàng bắn suốt ngày, đă hết đạn nhưng không được con thú nào. Chiều đến, sắp đi về th́ lại gặp một con nai tơ rất dạn, tưởng có thể bắt bằng tay được.
Bắn th́ chắc trúng trăm phần trăm rồi, nhưng không c̣n viên đạn nào. Chàng ta bèn nảy ra sáng kiến là hái một trái mận ăn rồi lấy hạt lắp vào súng thay cho đạn.
Chàng ta nhắm đầu con nai mà đưa một phát. Con nai hoảng chạy mất tiêu.
Mấy năm sau chàng ta lại đi săn. Chàng ta bất ngờ gặp một con nai trên dầu có cây mận, thay v́ có bộ sừng chà gạc như những chú nai khác…
– Hay nhỉ ! – Tôi nói .
– Trí tưởng tượng của nhà văn thật là kinh hồn. Chỉ đọc một truyện đó thôi em cũng thấy tinh thần sảng khoái lạ thường. Đó là một sự tưởng tượng chứ nào có chuyện ǵ như vậy dược, nhưng mỗi khi nói đến chuyện thiếu nhi th́ em nhớ chuyện “Cây mận trên đầu con nai” kể trên.
– Rồi cây mận của cậu có ăn thua ǵ vô đó ?
– Không ăn thua nhưng nó cũng là cây mận mọc lên trong sự bất ngờ .
Cậu giao liên đứng dậy nói :
– Để em đi vào trong cḥi của em lấy đem ra cho anh một ít củi .
– Ừ, tốt lắm. Củi ở đây c̣n khó t́m hơn củi ở Hồ Hoàn Kiếm !
– Anh nghĩ coi ngày nào cũng cả trăm người quơ củi nấu nướng như thế này, củi nào c̣n được.
– Cậu tên ǵ thế ?
– Chính. – Chính vừa đáp vừa đi nhanh vào trạm .
Tôi nghĩ thầm. Nó là em của nàng Thơ vườn mận. Nó đâu đă đến hai mươi. Vậy mà trông như ông cụ non.
Uổng quá, thằng bạn tôi đă đi vào rồi. Nếu nó ốm mà nằm lại đây th́ anh rể và em vợ hụt đă gặp nhau. Con đường này ngoài cái chết thảm khốc, nó c̣n cho nhân loại những áng văn chương biệt ly không ai biết để viết ra.
Cậu thanh niên này ít ra cũng mang một vết thương ḷng trong khi trú ẩn tại cái hốc đá này.
Và một cô gái Nghi Tầm cũng đă khóc thầm trong những đêm mưa hay trong những lần đi sang vườn mận.
Chính trở ra tay cầm mấy que củi chắc. Có nghĩa là không phải nhánh cây khô mà là những thân cây tươi đốn xuống rồi chẻ ra như củi bán ở mậu dịch củi Hà Nội.
– Cậu có cả củi ấy nữa cơ à?
– Đây là “thuốc” chống sốt đấy anh ạ ?
– Thuốc ǵ lạ vậy ?
– Không phải thuốc nhưng cũng như thuốc vậy . Anh biết sao không ?
– Sao ?
– Ở đây mà cứ treo ḿnh trên vơng ngủ hoài th́ dễ sốt lắm anh ạ. Anh có kinh nghiệm thế không ?
– Không ! Nhưng làm sao cấm con người ta nằm vơng được ?
– Tự cấm ḿnh tốt hơn chớ không ai cấm. Em nghiệm ra như thế cho nên tự bắt ḿnh khổ sai. Ở đây đâu có việc ǵ làm ngoài việc chặt cây, đốn củi và chẻ ra làm củi. Vừa có lợi cho nấu nướng vừa có lợi cho sức khỏe.
Con dao của em chắc cũng rèn ở một ḷ với dao anh chớ ǵ. Đúng là con dao của phố hàng Mă. Vậy mà em ngả nổi nhung gốc cây to bằng đùi ḿnh. Th́ chém bao nhiêu nhát ? Phồng tay. Ba ngày. Bốn ngày. Anh biết không.
Ngày nay không dứt th́ ngày mai. Ngày nào cũng chém . Như vây là mồ hôi ra. Sốt rét không nhập vào người nổi . Ấy vậy mà cũng sốt . C̣n bệnh mà nằm hoài như các anh vậy th́ không bao giờ dứt cơn sốt . Sốt kéo dây thêm sốt.
Chính đă nấu sôi lon nước. C̣n bao nhiêu thanh củi thừa hắn xếp lại một bên và bảo :
– Anh nấu cháo với mớ củi này. Đủ đấy ! Anh uống một miếng nước nóng đi. Anh có chuôm kí nín không? Kí nín đảng bác phát không cắt cữ nổi. Anh đă mờ mắt chưa ?
– Chưa. Mới vàng mắt thôi ! – Tôi vạch mí mắt cho hắn xem.
Chính rót nước ra cái nắp gà mèn, nhưng tôi kêu :
- “Để pha tí trà.” Rồi móc gói trà trong ba lô ra, bốc một dúm bỏ vào lon nước, đậy nắp lại.
Cái lon guy-gô (hộp sữa bột Ḥa Lan) thế mà được việc lắm. Lúc sắp đi Nam tôi phải chạy tận chợ trời mua mấy cái. Tự nhiên loại hàng chiến lược này khan di.
Dân đi B càng lúc càng đông. Nhà nước không có nhôm chỉ g̣ hộp sắt vừa nặng lại vừa rĩ sét cho nên chúng tôi đă trút cả lon muối và lon kho quẹt của đảng phát cho vào hai lon guy-gô.
C̣n hai ba cái khác thi để dành nấu nước, chứa nước đeo trong lưng như một cái bi đông thứ hai. Bi đông của Trung Quốc không đủ nước cho một chặng đường núi.
Nhiều người phải chặt ống nứa chứa nước để mang theo ở những chặng dài gấp đôi chặng thường lại không có suối.
Ống nứa tươi nặng bằng năm bi đông nước đầy. Đă yếu sức lại phải tải thêm các thứ đồ lề trên lưng cụp cả xương sống.
Trà Chính Xuân, mỗi tháng đi Nam được mua một gói “để về tặng bà con trong Nam uống cho biết mùi xă nghĩa thơm tho.”
Tôi dùng một que nứa cặp quanh thân guy-gô nghiêng rót trà ra nắp gà mèn và cái bát sắt tráng men made in Hungari đă xếu mếu, tróc sơn v́ rớt nhiều lần trên đá và bị dẫm lên như chính chủ nó vậy.
Hai con ma sốt rét ngồi uống trà giữa rừng. Tôi ngồi trên vơng, c̣n Chính th́ ngồi trên cái rễ cây gồ ghề.
Gói trà đă khui ra từ lâu, đă mất nhiều hơi không được nguyên hương nữa nhưng rất tuyệt trần. .Tôi uống bằng tư tưởng hơn là bằng môi.
Tôi tưởng tượng tôi đang ngồi ở pḥng trà Phố Huế Hà Nội uống nước cau khô pha trà hay trà xác ngâm nước cau khô mà tưởng tượng rằng ḿnh uống trà “Trảm Mă” hoặc “Vũ di Sơn” cơ, nhưng bất cứ bằng tưởng tượng hay bằng môi thịt th́ cũng không ngon bằng trà Trường Sơn này.
Cái ǵ hiếm đều quí .
Nước ấm chạy vào từng mạch máu li ti. Tôi thấy ấm cả người và tỉnh cả tinh thần. Tôi hỏi :
– C̣n cây mận của cậu ở đâu ?
– Em trồng trong trạm.
– Hạt đâu mà trồng ?
– Đó là chuyện lạ, lạ như truyện gă thợ sắn kia.
– Cậu kể c̣n thiếu.
– Tôi rót trà cho Chính và nói :
– Em tên là Phẩm. Không phải Chính, nhưng vô đây em đă đổi tên Chính,
Tôi kể tiếp chuyện cây mận trên đầu con nai :
– Mấy năm sau gă thợ săn vô rừng. Lần này gă bắn được nhiều thú. Khi sắp sửa ra về, gă chợt thấy một chùm mận ngay trước mắt.
Nước trong bi đông cũng cạn như bọn vượt Trường Sơn tụi này vậy. Gă bèn leo lên hái ăn. Nhưng gă chợt nghe cây mận di chuyển.
Gă nh́n xuống đất th́ thấy mặt đất cứ lùi lại phía sau. Hắn lấy làm lạ, nhưng sau khi nh́n kỹ th́ thấy một con nai đang đội cây mận mà đi… Hóa ra cái hạt mận bi nhét vào sọ con vật nay đă trở thành cây. Gă lật đật nhảy xuống đất.
– Đâu phải ! Khúc sau này là do anh tưởng tượng thêm ra… Chuyện em biết không ly kỳ như vậy đâu !
Tôi cười .
Bữa trà trở nên vui vẻ và thân mật hơn. Tôi nhường lời cho Phẩm kể về cái hạt mận của cậu ta. Phẩm nói:
– Em đang học lớp mười một th́ bị động viên. Em được đưa vô thẳng trong này. Ở trên hứa sẽ cho về Hà Nội học tiếp sau sáu tháng phục vụ ở Trường Sơn.
Em vô đến đây một hôm nằm trên vơng mằn mằn trong túi quần t́m cái ǵ nó cấn cấn bên đùi. À này, anh có nhớ cái hạt na của Văn Cao không?
– Hạt Na nào của Văn Cao ?
– Cái hạt na “nằm lấp dưới chiếu không chết ai nhưng mà cấn lưng khó chịu” ấy mà!
– Không phải Văn Cao mà là Nam Cao, trong Sống Ṃn, cậu muốn nói cái hạt na đó chớ ǵ !
– Vâng, em nhầm Nam ra Văn, vi hai ông ấy cùng “Cao” cả.
– Rồi hạt mận nằm dưới chiếu đâu ?
– Không, em ṃ trong túi quần, bất đồ moi ra được cái hột mận nhà em. Em nảy ra ư nghĩ đem trồng nó và em đă trồng nó ở bên lều em trong kia ḱa. Anh có rỗi, ủa anh có khỏe không, vào xem chơi cho đỡ nhớ Hà Nội.
– Không leo lên cây được chớ !
– Làm ǵ. Nó mới lên cao bằng gang tay thôi mà.
– Ừ để chốc nữa, có khỏe th́ tôi vào. Mà không sợ lộ bí mật à ?
– Không ! Em có cái ǵ cần giữ bí mật đâu mà sợ.
Nhưng dù sợ, chắc đă giữ được bí mật ? Cũng như con đường này vậy, ḿnh đă giữ được bí mật nó hay không ? Mặc dù ḿnh đă hết sức bí mật, đổi cả tên tuổi mọi người nhưng cả Hà Nội đều hay. Như em đây, em giấu với người yêu em nhưng cô nàng cũng biết.
– Đă có người yêu rồi cơ đấy à ?
– Có lâu rồi chứ !
– Rồi sao ?
– Đi có sáu tháng phục vụ giải phóng Miền Nam mà đâu có lâu. Bố em định em hết lớp mười hai mới làm lễ cưới cho chúng em.
– Sớm thế. Mới có mười tám.
– Chỉ ḿnh em là trai trong gia đ́nh nên bố em sốt ruột. Chị em đă nhở một lần. Thầy em hơi bất măn.
– Nhỡ hồi nào ?
– Với anh nhà văn ở Hà Nội, người miền Nam.
– Theo tôi biết th́ mới yêu nhau sơ sơ thôi mà.
– Sơ sơ đâu mà sơ sơ . Chị em yêu anh ấy sâu đậm rồi. Hai bên đă hứa với nhau.
– Đi vô đây c̣n hứa nỗi ǵ ?
– Nếu biết con đường như thế này th́ chắc ảnh không hứa đâu. Anh biết đấy, đến em đây em cũng không dám hứa ǵ hết với người yêu của em kia mà.
– Thế ngộ ở ngoài đó người ta lấy chồng th́ sao ?
– Em mong thế .
– Cậu bi quan vậy .
– Anh lạc quan lắm hở ?
– Lạc quan chứ !
– Anh lập trường vững nhỉ !
– Không vững mà lọt vô đây được à. Cậu cũng vững chớ thua ǵ tôi đâu .
Phẩm đang vui vẻ bỗng trở buồn dàu dàu :
– Vững ǵ em. Em muốn về đây chứ mà không biết làm sao !
– Hết hạn đăng kư rồi hả ?
– Trên một năm rồi .
– Ủa sao ở trên không cho cậu về ?
– Ở đây chỉ c̣n biết kêu nài với mấy cái đá tai mèo và mấy cây cổ thụ kia.
– Cậu thủ trại có một ḿnh hay sao ?
– Chứ anh nghĩ là mấy ḿnh ?
– Trời đất, ở như vậy chịu sao thấu ?
– Không thấu cũng phải thấu chứ không th́ ai thấu cho ḿnh.
– Có bề ǵ ai tiếp cứu, giúp đỡ cho ?
– Th́ cũng chỉ có hai đồng chí Cổ Thụ và Tai Mèo ! Chứ có ai đâu khác ? Nhưng mà được cái là lúc nào cũng có khách nằm ở đây .
– Nhưng cậu coi họ là ma quỉ c̣n họ coi cậu là kẻ thù hoặc là trời con mà. Họ đâu có giúp cậu nếu cậu cần. Hơn nữa, cậu giữ bí mật chỗ ở của cậu, họ đâu có biết cậu ở đâu
Phẩm ngồi im. Có lẽ gă chợt nhận ra cuộc sống quái gỡ của gă ở đây.
– Em cũng không biết sao nhưng đă hơn một năm rồi, em sống như thế đó.
– Cậu không sốt à ?
– Sốt ? Không mà được à ! Em coi kí nín là một trong mấy đồng chí gần gũi nhất của em.
– Xanh hay vàng ?
– Vàng là đồng chí, xanh là đại đồng chí ! Hồi mới vô bị cữ em cho một phát ba đồng chí vàng là cúp ngay. Nhưng sau vài cữ, nó lờn mặt, vàng bất lực, uống vô nhậm nhầy, không đi tới đâu cả.
Một hôm một anh bộ đội cho ba viên xanh. Ôi chao, em bỏ hết vào mồm, tu ngụm nước . . .
– Ấy chết ! Xanh mà cậu đi kiểu đó th́ chết !
– Để yên em kể cho nghe. Thứ xanh ác thiệt anh ạ. Không biết của nước xă nghĩa anh em nào vậy. Tọng vô được một chốc th́ tai em bắt đầu nghe ù ù, mắt em bắt đầu mờ và chập sau là em nghe như lửa cháy trong người. Cả người em nghe khô lên như rơm rạ giữa đồng.
Em tuột hết quần áo nhảy xuống suối. Em ngâm ḿnh luôn một hồi rồi lên vơng, thiếp đi hồi nào không rơ.
Đến chiều tối em giựt ḿnh thức dậy thấy ḿnh nằm bên bờ suối ! Em mang máng nhớ ra rằng lúc mê sảng, khát nước, em đă ḅ ra bờ suối uống nước.
– Không đến sao được .. Ch́ cách vài hôm là đến thăm em.
– Thế rồi cây mận làm sao ?
– À quên ! Em đem cái hạt mận t́m chỗ có đất phân đào xới, nhặt hết đá và nhét xuống đó. Hằng ngày em tưới cho nó tí nước. Em bảo nó :
- “ Mận ơi ? Hăy đến với anh !”
Nó như nghe rơ lời than của em. Một hôm khi di chuyển về em ghé mắt thấy nó nứt mọng anh ạ !
Trời ơi ! Em mừng như đẻ được đứa con. Từ đó em thấy đỡ cô đơn. Lúc nào cũng ḍm cũng ngó. Muốn cho nó vụt cao lên và có trái ngay cho em hái.
Đó sự tích cây mận của em không ly kỳ như cây mận đầu nai nhưng chắc chắn nó mang nặng t́nh hơn. Anh có muốn xem không, em dắt anh đi xem.
– Để hôm nào đă, bây giờ chân cẳng đâu có bước nổi.
Tôi hơi tiếc. Nếu biết thằng em vợ hụt ở đây, chắc anh bạn tôi sẽ đổ nhiều tâm sự. Đoán chừng như thế, Phẩm nói ngay :
– Em nhận ra anh ấy chứ !
– Anh nào ?
– Anh nhà văn người yêu của chị em !
– Trời đất, sao cậu không nói để anh em hàn huyên với nhau.
– Em nhận ra ảnh v́ sao anh biết không. V́ ảnh mới vô đây h́nh thể chưa thay đôi nhiều, nên trông thấy ảnh là em biết ngay. C̣n em ở đây hơn năm rồi, h́nh thù không c̣n ra cái giống ǵ nữa cho nên ảnh đâu có thể nhận ra.
Chúng tôi uống cạn guy-gô nước. Phẩm nấu thêm. Lại uống. Như rồng. Phẩm lại nói:
– Em không muốn ảnh nhận ra em là v́ em nghĩ :
Để làm ǵ ? Con đường này, một khi đă dẫm lên là kể như phân nửa đă hi sinh cho Tổ quốc .
Nhắc cho anh ấy một mối t́nh không có hi vọng ǵ hết th́ để làm ǵ ? Chỉ làm ảnh thêm bận ḷng khi " bước chân trên đường gập ghềnh xa” thôi.
Lại uống hết guy-gô nước thứ hai. Tâm sự làm cạn mất ít nhiều nước suối. Chúng tôi bỗng trở thành bạn tri âm trong một điểm t́nh cảm :
Hà Nội và t́nh yêu.
Hơn một tháng qua đi hơn hai mươi trạm, tôi chưa gặp một anh giao liên nào dễ thương và đáng tội nghiệp như Phẩm. Chẳng hiểu bao nhiêu học sinh đă “t́nh nguyện” đi vào con đường này để giải phóng Miền Nam này.
Vừa sắp sửa tiêu diệt lon nước thứ ba th́ nhạc sĩ Hoàng Việt tới. Anh ta bị sái cái bánh chè, v́ lội suối trợt ngă vào đá đâu mấy ngày trước. Anh đi trước tôi nhưng nằm lại đây v́ cái bánh chè báo cô.
Trên đường này, ngoài “đồng chí sốt rét” thường xuyên ngự trong tim bạn, c̣n không biết bao nhiêu thứ bịnh khác có thể x́ ra hoặc xảy tới bất cứ lúc nào.
Nhất là các ông bà có mầm mống thấp khớp th́ càng lănh ân huệ sớm.
Gương mặt Hoàng Việt trông thảm năo nhất. Anh đi Bungari mới về.
Tốt nghiệp Nhạc viện Bê la Bát tốc, vừa hoàn thành bản giao hưởng “Quê Hương” đă được giàn nhạc giao hưởng Hà Nội tŕnh bày ở nhà hát Thành phố như một sự tiễn chân nhạc sĩ.
Hồi đó – cách không lâu -chừng hơn một tháng- Hoàng Việt da dẻ hồng hào, gương mặt đỏ au, hai má phính bơ sữa nước bạn về Quê Hương chưa có th́ giờ tọp lại.
Tóc đă hoa râm nhưng c̣n điển trai lắm. Các cô văn công đáp tới anh Bảy liền x́, xin dĩa nhựa và xin luôn chữ kư và tặng lại anh Bảy thứ nọ thứ kia để làm kỷ niệm… mang về Nam cho chi Bảy và các cháu.
Nhưng bây giờ th́ ô hô ! Một Hoàng Việt đầu bạc như lông chó c̣ -Anh tự vẽ chân dung ra như thế- ống quyển như hai cây gậy, bánh chè lung lơ như bạc đạn xe ba gác c̣n trái tim th́ tồng phộc như một trái dừa chuột khoét.
Tuy vậy Hoàng Việt không bi sốt rét hành hạ nặng nề như mấy đứa tôi,.
– Uống miếng trà anh Bảy ! – Tôi mời một cách thiệt t́nh.
Hoàng Việt quơ mấy mớ xác trà chúng tôi vừa đổ ra trên.một mẫu ni lông đợi khi uống xong cữ trà th́ đem phơi lại để uống keo thứ hai. Hoàng Việt bỏ vào mồm nhai ngấu nghiến và vui vẻ nói:
– Chủ tịch Kim Nhựt Thành gởi cho tụi ḿnh bốn mươi tấn sâm ở trạm tới. Ráng ḅ tới đó, mỗi đứa sẽ được lănh một c… ủ.
– Co… hả? – Tôi chêm vào.
– Ê chú em ? Đây là xứ nào vậy ? – Hoàng Việt hỏi cậu giao liên.
– Dạ, em cũng không rơ là xứ nào ! Em không c̣n nhớ em tên là ǵ nứa là ! Chính hay Phẩm ? Không biết cái nào là của cha mẹ đặt, cái nào là của đảng ban cho, nói ǵ đến địa danh, địa h́nh.
– Nếu bị địch tấn công bất tử cậu chạy ra khỏi khu vực trách nhiệm của cậu th́ làm sao biết đường?.
Cậu giao liên có lẽ lâu lắm mới được uống trà nên thấy có trà thêm th́ hăm hở đi múc nước suối. Lần này cậu ta gom tất cả được hai bi đông và ba hộp guy-gô.
Giờ này là giờ nào ? Có lẽ trưa. Nhưng không ai c̣n đồng hồ nữa. Đồng hồ đă đi theo heo gà trong buôn hết cả từ lâu :
Tôi c̣n một cái Movado waterproof nhưng vô tới đây hơi nước len vô bốc làm mờ mặt kiếng và cuối cùng là chết máy.
Mặc kệ, không cần giờ giấc . Có giao liên ngồi chủ tŕ uống trà th́ dù lửa khói mù mịt cũng chẳng ai rầy.
Nếu người khác nấu, có một tí khói cũng bi la ó. Và nếu giao liên bắt gặp th́ bị cảnh cáo nặng nề.
Do đó một “ hội viên ” uống trà khác thấy cuộc họp có vẻ êm ấm lại vác xác tới.
Đó là một họa sĩ trẻ. Anh ta vừa tốt nghiệp trung cấp kỹ thuật th́ “ t́nh nguyện ” đi Nam. Đáng lẽ để cho anh ta học thêm hơn là bắt anh ta t́nh nguyện. Nét bút của anh ta c̣n non lắm. Không biết đưa anh ta vào Nam để làm ǵ ?
Anh ta rề lại ch́a cái chén Hungari :
– Cho em xin tí uống thuốc .
– Tí thôi hả ?
– Vâng . Uống xong là cắt cữ, mai đi.
Anh ta tên Trịnh Văn Núi quê ở Ninh B́nh đă hứa hôn với một cô gái ở quê tên là Lă Thị Đôi.
Núi có cho tôi.xem ảnh hai người chụp chung trước khi anh ta vô trường đi B.
Vào trường, anh cũng đổi tên như mọi người, anh bỏ Núi, lấy tên Đôi .
Đôi ! Núi Đôi. Đầy ư nghĩa, một cái tên. Nhưng bây giờ th́ núi không đôi mà chỉ toàn núi chiếc hoặc núi chập chùng núi trùng trùng điệp điệp núi không dứt, núi cao núi thấp núi dọc núi ngang, mở mắt là thấy núi, lội suốt ngày vẫn c̣n núi, ngủ trên núi, uống nước dưới chân núi, th́ ra núi chỉ thơ mộng trong thơ
nhưng trên mặt đất này th́ núi là cái đồ mắc dịch, càng thấy càng căm thù, càng leo càng to tiếng văng tục.
Tôi nh́n Núi, thấy cậu ta có vẻ thất sắc khác thường như thế nào ấy . Tôi bảo :
– Ngồi đây uống vài chén đă. Ai bắt đóng thuế Nông nghiệp đâu mà sợ!
– Cảm ơn anh, nhưng em thấy khó chịu quá, để em về uống thuốc đă.
Tôi ngó theo, anh chàng đi xiêu xiêu tay vịn vào thân cây sợ ngă .
Hoàng Việt nói :
– Thanh niên ǵ dở hơn ông già vậy ?
Tôi nới :
– Cái sốt của nó hơi lạ anh ạ!
– Lạ thế nào mà lạ ! Th́ cứ ba chú “đ̣n xốc” ghim là đủ liều vi trùng vô máu rồi chớ lạ ǵ !
C̣n mấy đội viên trong cái đoàn què quặt cửa tôi nữa là một họa sĩ trẻ khác tên Nguyễn Văn Ngữ.
Ngữ có vợ có con. Độc đáo của anh họa sĩ này là từ bốn năm trạm trở lại đây anh ta không bao giờ dứt cữ sốt. Hết nóng tới lạnh. Hết lạnh tới nóng. Anh ta luôn luôn trùm phủ đầu bằng một cái khăn rằn và chụp mủ tai bèo lên, trông h́ hợm như người Ả Rập.
Đội viên cuối cùng là một minh tinh đoàn vũ trung ương tên Thu. Thu bi trặc chân. Đi núi mà lại trặc chân ! Ca múa mà lại trặc chân ! Cái sự trặc chân quả là đại phản động.
Đúng ra nó không nên đến mà nó lại đến và lại đến cho một vũ nữ trẻ đẹp, biến nàng thành cái nợ cho tất cả mấy thằng bệnh chúng tôi. Khiêng không xuể một cái trọng lượng như vậy th́ đă đành rồi nhưng lại cũng không thể nằm lại đây mục vơng chờ cho cô hết cái bệnh trặc chân để đi chung.
Bây giờ lại thêm một ông nhạc sĩ sồn sồn lung lơ bánh chè ráp vào thêm cho chiếc xe giải phóng Miền Nam vốn đă ọc ạch rồi lại càng rơ thêm nữa. Nào, giải phóng Miền Nam, ta cùng quyết tiến bước.
Thế là ngũ quỷ. Một con số mà người Việt Nam đố kỵ cũng như người Pháp sợ con số mười ba, con số xui xẻo vô cùng.Chập sau Phẩm trở về vai mang, tay ôm.
Đây, những người “yêu nước” tha hồ yêu nước suối!. Các bố có muốn ăn thịt nai không?
Tất cả đều dựng đứng lên :
– Đâu nào nai đâu ?
– Cậu có cạc-bin không ?
– Nai ǵ ? Thợ săn bắn bằng hạt mận của cậu chắc !
– Mỗi đứa một câu rộ lên.
– Nai thiệt mà !
– Ở đâu ?
– Người Thượng họ lóc hết thịt rồi c̣n cái bộ xương. Có đi th́ em dẫn cho đi. Em cũng đi nữa !
– Ở đâu mới được, cái anh này cứ giỏi đùa !
– Em không đùa. Người Thượng họ đi săn về ngang qua suối em gặp mà.
– Rồi sao ?
– Các anh có đi th́ em dắt. Em biết hướng. Họ đi săn được, lâu lâu qua đây họ đổi cho em một ít nhưng em đâu có ǵ để đổi. Họ chỉ cho em cái bộ xương họ bỏ lại sau khi đă lóc hết thịt.
– Th́ mau lên . Để tŕ hoăn người ta quơ hết.
– Không có ai dâu, ngoài em và các anh ! Vậy cái vụ uống trà này đ́nh lại nghe.
– Th́ đ́nh đứt đuôi đi rồi. Mau lên .
Cả tháng rồi đâu có được đi chợ Cửa Nam Chợ Hôm mua cái “hai nạng dưỡi” của cô hàng thi… ịt !
– Cái anh này, hai lạng rưỡi thịt “nợn” quốc doanh do cô hàng mậu dịch bán nhà dzăng phải nói cho chính xác, không được nập nờ hay biểu tượng hai mặt.
Nói như mày vậy (ông nhạc sĩ lớn tuổi hơn tôi và quen biết nhau hồi kháng chiến chống Pháp nên gọi tôi như thế từ lâu) người ta tưởng cô mậu dịch bán cái hai “nạng dưỡi” của cô ấy cho mày, hiểu chưa ?
Những bộ mặt thiếu chất nhờn đă lâu nghe câu đùa của ông nhạc sĩ đầu bạc cố cười cho vui cái không khí âm u chết tiệt.
Phẩm chạy về trạm trong lúc bọn tôi vẫn ngồi nhâm nhi trà dăo v́ không có ư đinh lăng phí thêm một b́nh trà mới.
Hoàng Việt nói :
– Kiểu này khó tin lắm. Nai đâu mà bỏ vậy. Tao đă từng ăn “nai” hai lần rồi.
Lần thứ nhất một thằng cũng bảo tao cái kiểu này. Tao theo gót nó tới một vùng cỏ rậm nó trỏ vào cái dấu nai mới nằm bỏ đi, nó bảo “nhặt cỏ” đó về mà luộc ăn cũng có mùi nai vậy ! Tao quạu thấy bà, muốn tống cho nó một bạt tai. Nó cười hề hề :
- Thèm thịt quá mơ ước tầm bậy vậy thôi ! Lần thứ hai cũng thằng đó.
Nó trỏ cho tao một cái đầu nai ở ven suố́ ruồi bu xanh lè và bảo :
Nếu ḿnh đến sớm ba ngày có lẽ cái đầu nai này c̣n làm được một nồi hầm vĩ đại. Đó là hai lần ăn thịt nai của tao. Và lần này nữa, không biết nai ra sao.
Giao liên Phẩm trở ra với dao găm giắt lưng và khẩu cạc bin trên vai. Không biết ai cho tin, nhưng khi chúng tôi vừa “hành quân” diệt xương nai th́ có cả chục vị dân quân chánh đảng đuổi theo với khí thế hậm hực sát địch.
Phẩm chạy quanh chạy quẹo khi bỏ đường ṃn băng càn bụi rậm khi lướt trên đường ṃn.
Đến vùng được lngườl Thượng chỉ định, Phẩm dừng lại t́m kiếm hồi lâu th́ thấy cái xác con nai nằm lút trong một băi cỏ cao.
Phẩm vừa chạy tới th́ nhiều người lướt qua mặt Phẩm lao vào cái bộ xương đỏ loét của con thú !
Họ róc lấy những mảng thịt lớn, c̣n gị, cổ, da th́ bỏ lại cùng với cái bọng gồm hai bẹ sườn và bộ đồ ḷng bên trong.
Cốp cốp cạch cạch. Kẻ chặt người lóc, người lại dùng tay bẻ lọi, dao chen tay, tay đan với dao. Ai ai cũng cố chộp cho được cái của trời càng nhiều càng tốt.
Cuộc giành giật ban đầu đă xảy ra hăng hái cao độ và dần dần đi đến lấn lướt, người này hất người kia văng ra, người kia chen người nọ không cho chen vào.
Bộ xương của con vật bỗng chốc trở nên bé nhỏ đối với các cái bao tử lép.
H́ hục, mải miết, ́ ạch, quyết liệt – bỗng một tiếng kêu lên :
– Ối giời ơi, đất ơi ! Nó chém đứt tay tôi rồi .
– Mặc mẹ mày quân tham ăn !
Không ai tỏ vẻ thương xót người vừa thốt ra tiếng kêu bi thương kia.
Quả thật có người bị chém đứt tay. Nhưng vẫn không lùi bước, anh“thương binh” chỉ ném con dao ra phía sau giơ cái tay bị thương lên như để cho nó được ra ngoài ṿng chiến, c̣n tay kia th́ x̣e ra bịt chỗ cục xương mông gần cái đuôi nai mà anh ta chặt tự năy giờ chưa ĺa, mà miệng th́ la bài hải:
– Ê cục này cửa tôi nghe… Của tôi nghe !
Nhưng những nhát dao cứ phầm phập bổ bén cái bàn tay đang x̣e ra cố giữ phần, làm anh ta kêu lên liên tục :
– Chặt xa ra! Trúng tay tôi… trúng tay tôi !
Nhưng người người đang say mê chém lia lịa đâu có kể ǵ khác ngoài miếng thịt. Sau cùng anh ta bị lấn văng ra. Anh ta cố bươn vô tranh lấy cái mông nhưng bất ngờ bị một chàng nắm áo lôi tuột anh ta ra. Anh ta thụi cho chàng kia một quả.
Chàng kia bi đối xử kém t́nh quốc tế vô sản bèn đáp lời sông núi cho đồng chísize=4]“thương binh”[/size] một phát vào giữa trán.
Vị thương binh đă mang vết thương chưa kịp băng bó, lại ăn một đấm thiên lôi ngă ngửa ra, bên chộp lấy con dao lồm cồm ngồi dậy chực đâm một phát trí mạng vào kẻ thù. Nhưng cũng may, anh giao liên quát như sấm :
- “ Chết ! Đánh nhau thế hả ? ”
Tiếng quát có tác dụng cảnh tỉnh cả hai thằng đồng chí đang tranh nhau một cục xương mông và cũng có tác đụng làm cho các người khác càng hùng hục chiếm đoạt.
Tôi và Hoàng Việt, hai đứa cũng đă xâu vô được tận bộ xương, chém được vài nhát nhưng chẳng nạy được tí thịt xương nào th́ bi lấn văng ra, không chen vào được nữa. Cả hai đành đứng ngó.
Một anh rứt được một khúc xương mông dài có đến năm bảy mắc xương sống c̣n nung núc những thịt đỏ loét ngon lành đi ngang qua mặt hai đứa tôi. Tôi bạo dạn hỏi :
– Chia cho tí đi ta .
Hoàng Việt tiếp:
– Cái đuôi c̣n lông không hè, đồng chí giao tôi làm dùm cho, ḿnh chia hai.
Thằng đồng chí vô sản cùng lư tướng giải phóng Miền Nam và giải phóng toàn nhân loại như Ostrowski tác giả chí“Thép đă tôi thế ấy” nhắn nhủ – đă lạnh lùng quay mặt lại hất hàm:
– C̣n bộ da đó. Có nhiều thịt lắm đem về… thuộc mà làm thắt lưng!
Mỗi người mỗi cục chiến lợi phẩm, kẻ vác cái gị trước, người xách gị sau, người một mảng bẹ sườn, kẻ lại rinh cả cái thủ cấp có cặp sừng chà gạc.
Và đây là phần to lớn nhất mà một người có thể giật được từ bộ xương con vật.
Một người năn nỉ:
– Có đổi cho tôi cặp sừng lấy một bộ đồ lụa không ?
– Bậy, bố non ! Tôi sẽ nấu cao ngay tối nay đấy.
Nhiều người được tin trễ tuy xách dao chạy tới ngỡ ngàng khi thấy trận địa đă được dọn dẹp sạch sẽ không c̣n lại ǵ ngoài cái đống da và những mớ bầy nhầy.
Cả cái bao tử cũng bị chiếm lănh mất hồi nào.
Tôi và Hoàng Việt lẳng lặng trở về. Đói vẫn hoàn đói. Lại có phần khát hơn lúc chưa đi. Thành thử ra phí cả mấy lon trà giải khát.
Phẩm cũng không được tí thịt da ǵ. Nó chỉ đứng ra làm trọng tài bất đắc chí :
– Tôi không chú ư đến vấn đề đó ! Tôi dẫn các bố đi để các bố kiếm ăn.
Không biết Phẩm nói thật ḷng hay v́ không thể chen chúc vô đám bắt hôi quá nhiệt t́nh nên đành nói túng để lướt qua sự bất lực của ḿnh.
Trên đường về, Phẩm dắt ông “kỹ sư linh hồn,”, nhà “nghệ sĩ âm thanh” và ông “đạo diễn màu sắc” đi vào phía sau lưng lều của anh ta.
Có lẽ với ư định cho tôi xem cây mận của Nghi Tàm.
Phẩm có một mái lều cố định hẳn hoi, lợp bằng ni-lông xanh nước biển, đứng co ro dưới một tàng cây to chắc chắn máy bay không t́m thấy.
Cái lều này giăng cố định chứ không hạ xuống hằng ngay như lều chúng tôi.
Phẩm không phải làm như chúng tôi, tức là sáng cuốn đi chiều mắc lại, trưa chỉ được giăng vơng nằm dưới nắng hoặc trong vũng bóng mát luôn luôn di động theo góc độ mặt trời, ban ngày chỉ được giăng khi trời mưa to.
Lều của Phẩm có vẻ một cái nhà của kẻ “ăn lều” ở kiếp, không giống như bọn khách đi đường ăn xổi ở th́.
Nó có nền đất vun cao, có đường mương chung quanh nền. Từ sợi dây căng lều đến cọc treo trên vơng, nơi mắc ba-lô, thứ ǵ cũng tươm tất.
Phẩm có bếp với giàn củi sấy trên giàn bếp. Cái bếp của Phẩm xây theo ḷ Hoàng Cầm hồi kháng chiến chống Tây.
Đào một lỗ tṛn và một ống khói ngầm để dẫn khói thoát đi và tan trong ḷng đất.
Đặc biệt Phẩm có một cái soong con có thể nấu được cho ba người ăn, không biết Phẩm t́m ở đâu ra cái vật quư giá đó.
Trong lều có một ḥn đá mặt phẳng vuông vắn để mỗi lần ngủ thức dậy bước xuống ngay đó đề pḥng rắn chàm oạp.
Chàm oạp ở đây khá đông. Chúng lẩn lút dưới lá khô. Mỗi một phát chàm oạp tặng cho đồng chí Trường Son th́ có giá trị một cái vé tàu suốt qua bên kia thế giới Mác.
– Đây này ! – Phẩm chỉ vào một khoảng trống giữa hai gốc cây to.
Sau một cuộc chạy đua việt dă mà kết quả là vác dao đi lại vác dao về, sức lực tiêu tan, hai đầu gối ră rời, tôi ngồi xuống một rễ cây gần đó và đưa mắt ngó cây mận thần thoại c̣n Hoàng Việt th́ phát cáu, đ̣i trở về nằm nghỉ :
– Đường ra đâu ?
– Anh cứ đi theo con đường ṃn này đến ngă ba có một nhánh cây kéo quặt che bít đường. Anh chui qua đó mà đi th́ ra đến nơi đóng quân. Nhớ đừng có rẽ qua lối không có cây che nghe. Đi theo đó sẽ lạc không biết đường về .
– Phẩm giải thích thêm :
– Ở đây phải nghi trang hết cả. Có làm ra không có, không có ra có anh ạ. Nếu để đường trống th́ khách họ ṃ vào bất cứ lúc nào, quấy nhiễu liên tục không nghỉ được.
Hoàng Việt bỏ đi thẳng . Tôi nói vói theo :
– Anh về trước, tôi nghỉ chút sẽ về sau. Anh coi chừng dùm đồ đạc của tôi nghe. Hồi năy gấp đi không kịp nhờ con bé giữ giùm
Phẩm hỏi tôi :
– Anh xem cây mận có đẹp không ?
– Đẹp lắm !
– Độ vài năm th́ em được ăn trái !
– Trời đất, cậu đinh ở đời đây sao?
– Em không có ư định đó, nhưng rủi chuyện sẽ xảy ra như vậy th́ khỏi phải bất măn hay ngạc nhiên.
Tôi nh́n cây mận. Thân cây như tăm hương, hai cái lá non, ba cái lá già mà một cái bị sâu ăn c̣n có một nửa.
Phẩm đă cẩn đá chung quanh gốc cây. Bộ phận phụ thuộc trông có vẻ phong phú hơn cái cây, như con ngựa gầy đóng yên cương bằng vàng vậy.
Phẩm cho biết hắn đi moi phân lá trong những bọng cây để vun cho nó, nhưng tôi xem ra nó rất yểu tướng – dù lớn đă chắc có trái. Nhưng điều tôi nghĩ xa hơn là cái cây bị trồng ở đất lạ, không phải đất của giống nó.
Cũng như bọn Nam kỳ chúng tôi đây. Đi tập kết. Khi ra đến đất Bắc vài tháng là đă thấy muốn về. Nhưng đường đâu nữa mà về. Phải đợi đến nay mới phản hồi cố quốc được. Khi đi bằng tàu. Được đón rước huênh hoang. Về th́ lủi trốn như phường ăn trộm.
– Cậu ở đây có một ḿnh à ?
– Có một người bạn nữa chứ !
– Đâu nào ?
– Kia ḱa !
– Phẩm trỏ một con khỉ con ngồi trên thân cây ở phía trên nóc lều.
Tôi bật cười. Nước mắt suưt trào ra. Con người bị đày đọa làm bạn với vật.
Phẩm nói :
– Em nhặt được nó trong một trận giông lớn. Sập cả lều, suối lũ. Cây to găy nhánh và bật gốc.
-Phẩm tiếp- loài vật này kể cũng hay anh ạ !
Hồi c̣n đi học em có viết một bài chính tả tên là “T́nh mẹ con con vượn.” Bài ấy có nội dung là con vượn mẹ bị thợ săn bắn bị thương nặng nhưng không buông con. Đến chết mới thôi. Và trước khi buông con vượn mẹ kêu lên một tiếng bi thương đến nỗi anh thợ săn trong ḷng không bắt con nó…
Con khỉ con này từ khi bị bắt tới nay em không phải cho ăn. Hằng ngày mẹ nó đều đến mang trái cây cho nó. Anh thấy đấy rừng bạt ngàn mà ḿnh không t́m ra một thứ trái ǵ ăn được, thế nhưng con mẹ nó luôn luôn có trái chín ngon lành cho nó.
Lắm lúc nó đánh rơi trên nóc lều em nhặt lấy nếm thử th́ thấy rất ngon. Sau đó em quen đi, hễ thấy loại trái đó rơi trên nóc lều th́ nhặt lấy ăn, không sợ trúng độc ǵ cả.
– Cậu ăn như thế, coi chừng sẽ mọc lông thành khỉ đó.
Phẩm cười:
– Em sống dưới sự bảo trợ của khỉ đột.
Đột nhiên tôi hỏi:
– Nè, cậu có xem phim Bạch Mao Nữ (của Trung Quốc) không?
– Có chứ. Hồi đó em chín mười tuổi ǵ. Xă em đang ở bước ba cải cách ruộng đất. Tức là đấu địa chủ.
Phim Bạch Mao Nữ được chiếu cho đồng bào coi để nâng cao căm thù giai cấp địa chủ.
Ư nghĩa là địa chủ biến con người thành con thú c̣n Đảng biến thú thành người.
– Nay mai sẽ có một cuốn phim Việt Nam tên là Bạch Mao Nam.
– Ở đâu chiếu vậy anh ?
– Ở đây ! Ở tại đường Trường Sơn. Không phải một mà hằng ngàn Bạch Mao Nam.
Cậu thanh niên đứng ngớ ra. Tôi thấy câu pha tṛ của tôi hơi ác nên cũng im luôn. Vừa đến đó th́ có mấy nhánh cây khô rơi xuống nóc lều. Tôi ngó lên. Phẩm nói ngay :
– Mẹ nó đến đó !
– Thế à ?
– Anh cứ đứng đây xem.
Tôi thấy con khỉ ngồi trong một đám lá rậm. H́nh như tay nó ôm trước ngực mấy thứ ǵ. Phẩm thấy con vật không xuống ngay với con nó như hằng ngày th́ bảo tôi :
– Có lẽ nó thấy người lạ nên sợ. Đâu anh trốn đi thử coi.
Tôi bước lùi vô bụi gần đó và khẽ vạch lá nh́n lên. Một cái gai ác ó móc vào trán đau điếng. Nhưng không rên la v́ muốn xem màn kịch khỉ rừng.
Quả nhiên con khỉ tuột xuống rất nhanh và cho con nó ăn rồi vọt đi nhanh.
Tôi hết sức ngạc nhiên về mối t́nh loài vật và quan hệ giữa Phẩm và hai con khỉ này. Phẩm vẫn đứng đó nhưng con khỉ mẹ cứ tuột xuống rất tự nhiên, không sợ sệt.
– Vậy cậu cũng có bạn chứ nhỉ !
– Vâng, em cảm thấy đỡ buồn ! Mặc dù chúng không biết nói, em cũng vẫn nói chuyện với chúng hằng ngày. Một ngày nào đó khi về Hà Nội, em sẽ đem nó theo như một kỷ niệm sống của những năm tháng ở Trường Sơn.
– Ấy chết ! Tôi kêu lên :
– Cậu có buộc nó không vậy ?
– Có chứ ! Em đă nhặt được một khúc dây kẽm làm ṿng đeo quanh cổ nó và dừng hai cái quai ba lô để buộc nó vào nhánh cây.
– Cậu xem ḱa h́nh như dây đứt rồi, tọng teng ở cổ nó đó.
Phẩm hốt hoảng leo lên cây chụp con khỉ con. Tôi tưởng nó nhảy vọt theo mẹ nó ai dè nó vẫn ngồi im. Trong lúc Phẩm leo lên nó có thừa th́ giờ để theo mẹ nó nhưng nó lại không đi.
Khi Phẩm ôm con khỉ con xuống tới đất th́ mẹ nó từ trên cao vun vút tuột xuống và kêu lên tỏ vẻ như vừa căm thù cái con người đă đem con nó đi vừa mắng trách con nó sao không chịu chạy thoát trong một cơ hội tốt như vậy.
Phẩm dùng dây mắc vơng bằng ni-lông buộc cổ con khỉ con vào cọc lều. Mặt mũi nó trông cũng dễ thương, không có vẻ phá phách. Có lẽ nó cũng mến cái người đă cứu nó trong giông băo.
Con khỉ mẹ trên cây vẫn ḅ qua lại nhưng không dám xuống gần nóc lều. Phẩm vác đá ném, nó nhảy lên cao rồi ḍm xuống chứ không chịu đi.
– Cậu để con khỉ mẹ đến có ngày sẽ mất con khỉ con.
– Em biết không ǵ mặn nồng hơn t́nh mẹ con. Nhất là loại khỉ rất gần với loài người. Nó cũng yêu mến và thù oán y như chúng ta vậy. Nhưng nếu một ngày nào đó, nó có đem con nó đi được th́ cũng tốt thôi. Em sẽ buồn nhưng đặt ngược lại hoàn cảnh, nếu em là mẹ th́ em cũng phải cứu con em và nếu em là khỉ con th́ em cũng trốn theo mẹ em.
– Cậu là triết nhân à? Cậu nên nhớ rằng ở đây là Trường Sơn và chúng ḿnh đói thịt đói cơm.
– Anh định quay con vật tí hon này à ?
– Không ! Tôi muốn bắt con mẹ nó cơ.
Tôi hội ư với Phẩm và Phẩm đồng ư.
Tôi nhanh chóng trở về lều. Hoàng Việt đang nằm queo trên vơng. Hai ông họa sĩ người th́ đang đi sưu tầm củi, kẻ lại đ́ lấy nước mới về sửa soạn nấu nướng. Cô vũ nữ th́ lúc nào cũng sắp đổ suố́ nước mắt ra. Cho ngập lụt trần gian. Tôi tung tin lạc quan :
– Có thịt rồi !
Không một ai nhúc nhích. V́ tất cả đều từ bộ xương con nai trở về. Nghệ sĩ chỉ khỏe cái tâm hồn c̣n thể xác - yếu tố cần thiết nhất ở đây - th́ lại chẳng đủ mạnh để giành giật những mẩu xương. Nghe tôi nói không ai tin.
– Ai muốn có thịt ?
Vẫn không ai để ư. Tôi nói với Hoàng Việt:
– Thịt khỉ ăn tốt chứ anh Bảy.
– Ở đâu mà có ? Há, cái ĺ ỉa lâu mà cố ? – Hoàng Việt đă nghỉ khỏe có sức pha tṛ.
Tôi bật cười :
– Đến nước này rồi c̣n diễu !
Tôi bèn lôi Hoàng Việt đi. Hai đứa đến lều một “nhà quân sự” bị tụt hậu có cây AK mà tôi gặp và đi chung hai trạm vừa qua. Hắn cũng rất chán cái vũ khí của đảng này lắm rồi. Hắn dọa :
“Tôi sẽ đem đổi đạn lấy gà lợn, nếu cần tẩy cả súng tôi cũng cho đi nốt !” Hắn chẳng lau chùi . Hắn thường lót đít ngồi và treo cả ngoài lều mặc cho súng dầm mưa.
Bây giờ có cơ hội tốt cho hắn ta.
– Trớn ! Đi với tôi ! Có thịt ăn !
(Anh ta tên Trớn). Trớn ngồi dậy và trỏ cái gà mèn đang sôi sùng sục. Mấy cục xương nai đang nằm ch́m trong bọt nước. Tôi lắc đầu.
– Ăn thua ǵ ! – Tôi nói – Xách AK đi với tôi đi ! Con thịt này khá lắm !
– Đấy ! – Trớn hất hàm về phía gốc cây nơi khẩu súng đang nằm ngang dưới đất gác cái mơm đen ng̣m trên rễ cây.
– C̣n đạn không ?
– Ba viên cuối cùng nằm trong băng.
– Một viên đủ rồi, cần ǵ đến ba ? – Vừa nói tôi vừa chộp lấy cây súng và lôi Hoàng Việt đi.
– Có được ǵ, chia tớ tí nghe ! – Trớn nói với theo.
– Chia chớ ! Tứ lục ! – Tôi cười vui vẻ.
Tôi vừa đi vừa kể cho Hoàng Việt nghe về cái hi vọng bừng sáng sẽ có được thịt khỉ sau khi hụt bữa thịt nai.
Khi vào đến sào huyệt của Phẩm th́ kế hoạch đă được thực hiện xong hai bước đầu. Chỉ c̣n bước cuối cùng nữa là thu chiến lợi phẩm.
Phẩm đă buộc con khỉ vào chỗ cũ. Con mẹ đang lần ḍ xuống với con. Tôi kéo Hoàng Việt lủi vào bụi để phục kích.
– Thịt đó ! Tôi vừa chỉ con khỉ đang tụt xuống gần con.
Số là Phẩm có khẩu các bin, nhưng đạn chỉ c̣n có một băng rưỡi. Hai băng hắn buộc vào nhau trở đầu và so le để lắp cho nhanh khỉ hữu sự. Phẩm không chịu chi một viên nào cho kế hoạch bắn khỉ.
Lúc năy Phẩm càu nhàu, Phẩm không muốn thực hành cái kế hoạch tàn nhẫn mà chính y đă gợi ư (một cách vô t́nh cho tôi) nhưng tôi bảo :
- Lấy vật đăi nhơn chớ ai lấy nhơn đăi vật! Nếu tôi chết đói, cậu có vui ḷng khi vui đùa với cặp khỉ đó không ?
Phẩm đau khổ ít nhiều nhưng sau cùng cũng cho tôi thi hành kế hoạch. Phẩm đem chú khỉ con buộc trên nóc lều để nhử khỉ mẹ. Tôi núp vào trong bụi rậm như phục kích Tây. Mũi súng nghếch lên và khe khẽ nạp đạn.
Tôi cũng đau khổ như hắn, có lẽ c̣n suy nghĩ nhiều hơn hắn.
Tôi đă đọc một cái truyện của Maupassant hồi c̣n đi học. Có lẽ suốt đời tôi không thể quên.
Đó là truyện “T́nh Yêu” (L’amour). Truyện kể rằng :
- " Một anh thợ săn vào rừng bắn được một con chim, con chim trống trong cặp chim đậu trên cành :
Một đôi vợ chồng hoặc t́nh nhân hạnh phúc. Con chim bị tử thương rơi xuống đất…
Người thợ săn bước lại nhặt nó lên trong lúc con chim mái bay quầng trên đầu anh ta mà kêu lên những tiếng thảm thiết. Rồi đậu trên một nhánh cây thật thấp ngó xuống thi thể của t́nh nhân trên tay của kẻ thù.
Anh thợ săn định giương súng bắn phát nữa nhưng bỗng nhiên anh ta thay đổi ư định. Anh ta bỏ dở cuộc săn và rời khu rừng không săn nữa.
Trời đất ! Câu chuyện ác quá. Chỉ có ba trang sách. Thế mà đă gây cho tôi một vết thương ḷng không lành được.
Bây giờ tôi lại làm gă thợ săn kia, có vẻ c̣n ác hơn. V́ tôi đă nhẫn tâm dùng con để nhử mẹ vào bẫy mà bắn. Đây kia, nó đang từ trên cao tụt xuống.
Nó đến với con nó nhưng h́nh như linh cảm nên không xuống gần như lúc năy, chỉ ngồi ở giữa đường để nh́n con.
Hoàng Việt không mấy hăng hái lắm trước cái cảnh đó. Anh ta du học ở Bungari năm năm nên nhiễm cái tính yêu loài vật của người Âu Châu chăng?
– Đoàng ! – Tôi nhắm mắt bóp c̣.
Khi khói tan ở mũi súng tôi không c̣n thấy con khỉ nữa. Chỉ thấy con nó treo tọng teng ở đầu dây và la the thé v́ bị dây siết nghẹt họng. Con khỉ mẹ đă vọt tuốt lên cao ngó xuống. Tôi nă luôn hai phát.
Con vật kêu lên. Tôi từ trong bụi vọt ra. Tưởng nó rơi xuống đất. Ai dè chỉ có máu đổ lộp độp trên lá và trên nóc lều. Thế là hết.
– Xui lắm . Bỏ đi ! Hoàng Việt nói :
- Đi về.
Không c̣n đạn. Cố nhiên là phải về. V́ con vật bị thương đă chuyền lên mút ngọn cây và lần mất. Không biết nó bị thương nặng nhẹ.
Phẩm trèo lên gỡ chú khỉ con xuống đem buộc ở cọc lều mà không nói ǵ. Có lẽ anh ta ân hận v́ đă cấu kết với tôi trong một âm mưu đen tối
Tôi và Hoàng Việt nh́n nhau. Phẩm nói :
– Anh báo cho anh em ngoài đó biết sáng mai tôi ra sớm. Hăy chuẩn bị kỹ lưỡng. Nhất là đem theo nhiều nước v́ đường dốc dữ lắm.
Vừa đi, Hoàng Việt nói :
– C̣n tệ hơn cả cái đầu nai thối hôm trước.
– Tôi bất tài nhưng lại ác hơn anh thợ săn chim.
– Thợ săn chim nào ?
– Ở bên Tây.
Cả hai cùng cười gượng sau hai lần chộp hụt nai lẩn khỉ
– Thằng Núi lên cơn sốt ác quá anh ạ ! – Họa sĩ Ngữ nói ngay khi tôi vừa về tới.
– Ǵ mà ác !
– Tôi gắt rồi đi trả súng. Xong, đến thẳng lều Núi.
Tôi chịu trách nhiệm đám bệnh, không ai cử, nhưng tự nhiên cả ba bốn đứa đều coi như trưởng đoàn. Có chuyện ǵ cũng gọi tôi, muốn làm ǵ cũng hỏi tôi.
Tôi sờ đầu Núi và giật tay ra ngay. Nó nóng thật, nóng hơn cơn sốt thường.
– Mẹ kiếp ! Làm thế nào ?
– Em cũng chẳng biết làm thế nào ! – Ngữ nản chí đáp
Tôi sực nhớ ra :
Có bác sĩ Năm Cà Dom. Anh ta tháp tùng với chúng tôi đi mấy trạm liền. Y rất có lương tâm. Làm ǵ được để giúp bệnh nhân anh ta cũng làm với lương tâm nghề nghiệp, nhưng bỗng nhiên anh ta biến đi đâu hồi nào tôi không rơ, v́ anh ta chỉ là đồng hành tạm bợ với chúng tôi thôi.
– Thế này th́ mai không thể lên đường, ngoại trừ có phép tiên.
Nguyên tắc bất thành văn trên đường này là ai bệnh cứ nằm lại. Nặng hay nhẹ cũng vậy. Và “tự trị” lấy mà ḅ lê theo sau. Không trị được th́ chết chịu.
Và xin nhớ rằng sau khi chết rồi hăy khôn hồn dẫn xác ḿnh đi “tự táng” lấy.
Nếu nằm ch́nh ́nh ra đó th́ có hai cách được giao liên đối xử.
Một là giao liên dắt khách bỏ đi xa để khỏi bị mùi hôi thối lây tới .
- Hai là giao liên, với sự hợp tác bất đắc dĩ của bệnh-nhân-khách khiêng đi ném một nơi nào đó mà họ có thể đủ sức khỏe mang tới.
Tuy đă có cái nguyên tắc đó rồi, nhưng những thằng mạnh c̣n lại trong “đoàn bệnh” chúng tôi không nỡ.
Nghệ sĩ trót sinh giàu cảm lụy mà. Tôi đă bị bỏ ít nhất hai lần rồi, tôi từng biết cái cảnh “dứt cơn sốt ngóc đầu dậy chẳng có ai” ngoài mấy cục đá và những cái cây vô tri.
– Hay là v́ nó uống quá liều kí-nín ?
– Nó uống có ba viên !
– Xanh hay vàng ?
– Không rơ !
– Tẩm khăn ướt đắp trán nó thử coi nhiệt độ có xuống không. Nóng thế này th́ ít nhất cũng trên 40 độ.
Ừ con Thu có nhiệt kế. Cậu bảo nó đưa đây.
Ngữ chạy đi và trở lại. Tôi chộp lấy cái ống thủy tinh vạch áo chọc vào nách Núi.
Núi nhắm nghiền đôi mắt, hai má đỏ rực lên như lửa than.
Hoàng Việt coi như bậc lăo thành của đoàn nên được miễn cho mọi việc nhưng cũng đến góp ư kiến.
Tôi rút nhiệt kế ra đọc. Bốn mươi hai độ. Hoàng Việt nói:
– Nó sắp mê sảng rồi !
– Sắp ǵ nữa, bốn mươi hai là điên rồi !
– Bệnh ǵ ác vậy ?
– Nếu không ác tính th́ có một bộ phận nào trong nó bị viêm nặng.
– Ruột thừa ?
– Không biết. Để tôi ấn thử coi…
Đau không Núi ? (Núi lặng thinh) Tôi ấn vào hoành cách mạc… Đau không Núi ? (Núi vẫn lặng thinh) Hay là sưng màng óc. Bố tôi cũng không biết được ?
Chán quá !! Phải có được một bà lang băm ở đây cũng đỡ !
– Nấu cơm ăn đă ! Hoàng Việt bảo.
Cơm xong tôi lại sờ Núi. Nó trở thành cục than rồi. Và vẻ mặt đờ ra. Hỏi không đáp, ngắt không đau, giật tóc mai cũng trơ trơ. Bệnh ǵ mau vậy ? ác tính. Sốt ác tính. Fièvre galopante.
Đảng chẳng có “đả thông” cho cái chứng bịnh rất phổ biến này.
Đảng chỉ nhấn mạnh nhiệm vụ giải phóng Miền Nam lúc chúng tôi sắp lên đường thôi. Có lẽ v́ thế đảng quên cho chúng tôi thuốc mang theo.
Mà phần chắc là đảng không biết có cái chứng bịnh ác nghiệt đó trên đường này.
Đáng lẽ người ta phải báo cáo rơ ràng nhưng người ta lại bịt đi để cho trung ương ngồi ở Chủ tịch phủ cứ tưởng con đường này vui vẻ vinh quang cực điểm mà ai vào đây cũng thấy ḿnh trở thành anh hùng giải phóng cả.
Đây là một thứ cải cách ruộng đất dưới một h́nh thức khác mà con số tổn thất cũng không thể ước tính nổi.
Chẳng có cách ǵ để cứu bạn th́ đành nh́n bạn rơi vào đêm đen.
Tôi và Hoàng Việt mắc vơng gần nhau, luôn mồm tṛ chuyện. Hết chuyện bên Tây đến chuyện bên ta. Nói măi mấy trăm cây số đường đèo mà vẫn chưa vơi.
Cái đám quơ được thịt nai nấu nướng như đám giỗ.
Ai bắt được nấy ăn. ăn không hết th́ giấu trong ba lô mai ăn tiếp. Không ai cho ai món ǵ. Không ai giúp ai điều ǵ. Đó lại cũng là nguyên tắc bất thành văn trên đường này. Con người đă tự hạ ḿnh đến mức thấp nhất, kỳ cục nhất, bi thảm nhất.
Hoàng Việt lên vơng buông màn tḥ đầu ra hút thuốc lá. Trời đă hoàng hôn. Ruột lỏng bỏng với mấy hạt cháo loăng. Nhưng lúc nào anh ta cũng rất lạc quan.
– Nè sao mày không xin đi Bác Kế cho có cặp ?
– Xin mẹ ǵ thế mà xin ?
– Người ta có thể chiếu cố mày chớ. V́ đây là một tên Nam kỳ t́nh nguyện đi Bác Kế. Thường t́nh, chỉ có dân đi Bác Kế xin vô ông Cụ thôi.
– Bộ anh tưởng tôi coi quê hương tôi là đồ bỏ hả. Tôi về chuyến này là v́ tôi nhớ nhà quá sá…
– Chứ không phải để giải phóng Miền Nam à ?
– C̣n anh th́ chắc để giải phóng Miền Nam ?
– H́ h́… !
– Anh ở luôn bên Bungari vài chục năm nữa th́ giải phóng xong Miền Nam sẽ về có phải khoái tỉ hơn không ?
Hoàng Việt bật cười to.
– Ǵ vậy cha nội ? – Tôi hỏi.
– Tao nhớ cái chuyện ngoáy trầu.
– Ở đâu, hồi nào, ai ngoáy, trầu ǵ, trầu xanh hay trầu xà lẹt… ? Tôi tuôn một hơi.
– Mày không ở trong Sư đoàn 330 của già Cống à ?
– Có nhưng chỉ năm đầu thôi. Tôi ở Pḥng Chính trị có đi lên đi xuống đó chứ không phải là lính của giả.
– Vậy không có xem vở kịch của lính diễn vào dịp Tết đầu tiên trên đất Bắc, ḿnh đón ông già Rô à ?
– Ông già Rô nào ?
– Cái thằng. Viết văn ǵ dốt quá vậy.
Rồi Hoàng Việt kể luôn
– Hồi đó tao c̣n ở đoàn Văn công Trung ương. Đoàn được lệnh vô Thanh Hóa làm một buổi biểu diễn to để đón Bác vô thăm các cháu “anh rũng” Thành Ch́ Tổ Quốc.
Trời mưa phùn Tết rất nên thơ. Lính ta không được người anh em Trung Quốc tặng áo đi mưa nên dầm ḿnh đi đón Bác. Một số đơn vị ở bên kia sông Mă phải bơi qua sông cho kịp giờ khai mạc.
Thấy cảnh đó mới biết dân Nam Bộ mê tín một cách ngu muội bác Hồ.
Cái đéo ǵ mà ghê gớm thế. Nghe đâu có hai ba chục thằng sưng phổi, và năm thằng đi theo ông theo bà v́ chuyến đón tiếp đó ! Dân Nam kỳ ưa nóng chứ không chịu lạnh mà !
– Sao kỳ thế hả?
– Có ǵ là kỳ đâu. Ḿnh ở trong Nam tin tưởng tuyệt đối ở Cụ Hồ nhưng khi ra đây ḿnh học chủ nghĩa Mác khá hơn ở trong đó nên ḿnh đi theo qui luật của duy vật biện chứng pháp. Không có ǵ tuyệt đối cả. Mọi việc đều tương đối tương… tàu tương.:. ta.
– Rồi buổi đón tiếp ra sao?
– Mưa phùn được biết thêm da thịt một giống dân mới vừa ngu muội vừa thông minh.
– Ê cha ! Nói cái ǵ vậy ?
– Mày biết tao nói ǵ chớ ! Mày c̣n nhớ năm 46 có cái chánh phủ Nam kỳ Tự trị hay không ?
Bác sĩ Nguyễn Văn Thinh làm Thủ tướng đó mà ! Tao bây giờ mới hiểu tại sao có chánh phủ đó và tại sao dân Nam kỳ lại không lưu giữ được nó ? Để tất cả dân tập kết ḿnh phải lệ thuộc vào Bắc kỳ như thế này.
Tôi giật ḿnh quát :
– Ông nội trở chứng cái kiểu ǵ vậy hả ?
– Mày thề với tao đi !
– Thề cái ǵ ?
– Thề rằng mày không có những ư nghĩ Nam kỳ Tự trị như tao. Dám thề không?
Tôi lặng thinh. Hoàng Việt hiểu người qua chính ḿnh.
Không có tên Nam kỳ nào c̣n giữ ḷng thần phục Bắc phương sau một năm sống ở Miền Bắc của Bác Hồ nữa.
Không một thằng dân Nam Bộ nào c̣n thấy vinh quang của Thành Đồng Tổ Quốc.
Không thằng dân Nam Bộ nào đi trên con đường này với quyết tâm giải phóng Miền Nam.
Họ càn rừng lội suối là để về hôn mảnh đất nhau rốn của họ đó thôi.
Tôi lọng cọng không biết phải trả lời sao th́ Hoàng đă tiếp :
– Mày là nhà văn hẳn mày phải có nhiều suy nghĩ hơn tao chứ. Mày suy nghĩ ǵ nào ?
Qua buổi đón tiếp của bọn lính thất thổ Nam kỳ, tao thấy cụ Hồ chỉ lợi dụng ḷng tin mù quáng của họ để làm nên vương tướng thôi. Khi đạt mục đích rồi bèn quay lưng lại ngay.
Cụ thể là buổi đó, bọn lính Nam kỳ đón tiếp Phó Thủ tướng Phan Kế Toại .
Tội nghiệp ông đại thần triều Bảo Đại vừa được lănh “cái ấn ốc bưu” cửa cụ Hồ ban, lại phải vào thăm bọn “sớm đầu tối đánh” chúng ḿnh.
Lính Sư đoàn 330 đă không tặng cho lăo một tiếng vỗ tay. Nhưng lăo phải bấm bụng đọc diễn văn của người ta soạn sẵn và ngồi lại xem buổi diễn kịch chào mừng ngài Phó… Mày biết chúng nó diễn vớ kịch ǵ không ?
– Vở ǵ ?
– Tao không nhớ tên nhưng muôn đời không quên nội dung - Hoàng tiếp :[color=green ]
- Màn một [/color]đôi vợ chồng trẻ tiễn chân nhau. Chồng đi tập kết, vợ ở lại.
Chồng xuống tàu giơ hai ngón tay lên. Vợ đứng trên bờ cũng giơ hai ngón tay đáp lại.
Màn hai :
Cũng bến tập kết, vợ đón chồng về. Một ông già cúp b́nh thiếc chống gậy từ dưới tàu đi lên. Ở trên bờ một bà già chỏi gậy đi xuống ! Hai bên nh́n nhau hồi lâu mới nhận ra nhau.
Ông già và bà già đó chính là cặp vợ chồng trẻ năm xưa. Bà già móc trong lưng ra một cái ống ngoáy trầu tặng cho đức lang quân.
– Bộ Ban Chính trị Sư đoàn không có duyệt vở kịch sao ?
– Kịch cương mà ! Ai bụm họng tụi nó được. Vả lại màn một coi bộ song toàn quá. Ai đâu có ngờ màn hai lại rất kịch tính như thế đó.
– Đúng là kịch tính !
Hoàng tiếp :
– Từ đó chẳng thằng nào c̣n mơ gặp Bác Hồ nữa !
– C̣n anh ?
– Mày kiếm hết trong nhạc phẩm của tao thử xem có hai tiếng “Bác Hồ” không ?
Tao toàn ca ngợi cuộc kháng chiến thôi . Ra Bắc tao tịt mẹ nó luôn !
– Của tao, nhưng mặc dù thanh niên hát như điên, người ta bảo đó là “tiếng nấc tiểu tư sản” khi làm xong tao đă đem lại cho mày ở ga-ra đường Lư Thường Kiệt nhờ mày gọt lại dùm lời.
Và mượn cái áo pa-li-tô câu tôm của mày bận đi ăn tiệc.
– Tôi chỉ chữa có một chữ,
– Ờ, đúng một chữ “ đau khổ .” Chữ đó trong bài T́nh Ca tao là của mày. Nhưng mày có đau khổ thật không?
– Ai biết… Hề hề… Tôi chỉ đi theo nốt nhạc của anh !
– Tao sang Bungari học nhạc nhưng học cả chính trị nữa mày ạ !
– Ủa sao về nước anh không vô Học viện Mác Lê ?
– Học lóm, học lén mà vô cái ǵ ?
– Những ǵ ?
– Nói th́ dài, cả tháng chưa chắc hết. Nhưng tóm tắt là thế này. Staline là tên đồ tể.
– Cái ǵ cha nội ?
– Dân Đông Âu nói thế mà.
Chúng nó đăng cả báo nữa chứ đâu có nói lén lút thậm thụt như bọn ḿnh.
Vụ Im-rê-Nát-gi ḿnh coi là phiến loạn nhưng sự thực, dân Hung coi đó là cách mạng dân tộc anh hùng đánh đuổi Hồng quân ra khỏi nước họ mà.
Nát-gi bi xử bắn, không được chôn cất đàng hoàng nhưng mồ anh hoa nở suốt từ đó đến nay.
(T́nh cờ khi tôi viết đến đây, tôi nghỉ để đọc báo hằng ngày th́ lại thấy tin Janos Kadar bí thư Cộng sản Hung chết. Với lời b́nh luận :
Dân Hungari tự do chúng tôi đă chôn chế độ hắn khi hắn hăy c̣n sống.
Những lănh tụ tự do đă cải táng Imre Nagy với tất cả danh dự và chỉ vài tiếng đồng hồ sau cái chết của Kadar, ṭa án tối cao đă xóa bỏ các tội mà Nagy đă bị buộc và đă bị xử bắn năm 1956).
Tiệp Khắc, Ba Lan, Nam Tư nữa, đâu có coi Staline là người thầy vĩ đại của cách mạng thế giới như bọn ḿnh đâu. Chỉ có bác Hồ ḿnh là xoi lỗ trên đầu Trần Hưng Đạo để cặm nhang thờ Mác Lê-nín và Staline thôi.
Bên đó người ta vẫn nặn tượng anh hùng dân tộc đặt ở các công viên. Ḿnh đă làm chuyện bịt mắt bịt tai dân quá kỹ mày ạ… Già Khơ đâu có ủng hộ con đường ṃn này.
Giả c̣n gạ cho hai ông Thượng tá của ḿnh sang đó học thành lập đảng Cộng sản việt Nam do giả đỡ đầu nữa kia mà !
Ối ồi ôi… Bết nhem hết cả mày ơi.
Tao học bốn năm nhạc và kết quả lớn nhất là tai tao đă thay hoàn toàn màng nhỉ mới. Những ǵ trước kia tao nghe ở Việt Nam, qua cái màng nh́ mới này đều biến thượng biến hạ hết chứ chẳng c̣n nguyên âm nữa.
Hoàng nhạc sĩ nói hăng say. Dường như sự tích lũy bao nhiêu năm bị dồn ép trong người không có dịp x́ ra, nay giữa hoang dại anh ta tha hồ xổ tưới mà không sợ ai báo cáo lên cấp trên.
Tôi hơi ớn nên nhắc nhở :
– Nè bố thằng Tương Phùng ơi ! Coi chừng nhé . Anh có nhớ câu chuyện một ông Nam kỳ nhà ḿnh vừa đi qua ngọn sông Bến Hải đă lột nón quay lại xá lia và nói :
- “Con xin vái cả mũ các cụ luôn, con xin về nước tới chết con không trở lại không ”? Sau đó vài hôm có công an “mời” anh ta trở ra Bắc.
– Đầu cặc ! Làm đéo ǵ có chuyện đó. Thằng Bắc kỳ đủn được dân Nam kỳ ḿnh vô ḷ sát sanh này mừng thấy mẹ.
V́ té nhà ra cho chúng nó ở, thêm gạo ra cho chúng nó ăn lại c̣n thừa ghế cho chúng nó ngồi, việc ǵ chúng nó phải bắt anh ta trở ra ?
Như tụi ḿnh đây mà ở lại th́ càng “hại” cho các em miền Bắc chứ làm ǵ. Để tao về gặp chị Bảy mày có phải tốt hơn không ? Hề hề ….về năm trước năm sau là cậu bé Lê Tương Phùng oe oe chào đời nghe.
Anh lúc nào cũng tâm ngẩm cái điều đó. Cái tên Tương phùng đó anh đă đinh từ lúc ở làng Ho, trạm 1.
Tuy nói mạnh miệng vậy, nhưng khi bị tôi tốp, anh cũng bớt hăng nên nói khẽ hơn. Bỗng nghe tiếng Núi, Hoàng ngưng chuyện. Tôi lắng tai.
Núi nói :
– Con cá này sao lại không có đuôi mà con rồng những hai đuôi. Bà thủy mặt đỏ c̣n bà hỏa phải mặt xanh mới hợp âm dương khí tiết…
– Ê, Núi khá chưa ?
– Cái con cóc của Pi-cát-xô mọc đuôi ở giữa rốn c̣n đầu lại ở dưới chân. Cái lăo Văng-gốc th́ xẻo lỗ mũi tặng người yêu. Để tao xẻo dùm cho có được không ?
Hoàng đập vơng phành phạch hét :
– Núi ! Mày nói nhảm giống ǵ thế hả ?
– Hố hố hố ! ông hàng thịt chó chợ cửa Nam vừa qua đời để lại bao nhiêu là thương tiếc cho khán giả ở trần gian. Anh đi hai mươi mốt năm đúng th́ sẽ về làm đám cưới em nhé..
Anh vô xứ rừng vàng bạc biển vẽ một tấm áp phích chống Mỹ chống Liên Xô Trung Quốc treo trên đồi một ngàn lẻ một sụm bà chè.
Tôi nói với Hoàng :
– Nguy rồi anh Bảy ơi. - Rồi gọi :
- Ngữ, Ngữ ơi !
– Anh vẫn c̣n thức đấy à?
- Ngữ hỏi lại tôi- Nó lên cơn nặng quá rồi anh ạ. Em sợ nó bị sốt ác tính…
– Nói gở ! – Tôi quát
– Nó sốt thế rồi xuống nhiệt độ chứ ác tính ǵ. Một ngàn đứa sốt mới có được một cơn ác tính thôi.
Đêm tối mịt mù. Làm ǵ ai có đèn mà thắp lên. Mà thắp để làm ǵ kia chớ. Con ma sốt đâu thèm sợ ánh lửa. Nó sợ kí-nin và âu-rề-ô-my-xin cơ! Nhưng bây giờ kí-nin đă lờn mặt nó rồi.
C̣n âu-rề-ô th́ họa chăng trời ném xuống cho một ống chứ ai có nổi. Chỉ thứ thuốc này mới có thể hạ nhiệt độ xuống thôi. Mà dù có, th́ làm sao tiêm ?
Đâu có ai mang ống chích theo. Tôi có chừng chục ống kí-nin 0,40 trong ba lô do một thằng bạn dược sĩ cố cựu hồi ở Cần Thơ tặng cho lúc tôi sắp rời Hà Nội. Đi dọc đường làm vỡ mất sáu ống.
Mấy ống c̣n lại tôi bỏ trong tất cả áo quần cuộn lại để chống “vỡ.”
Những lần sốt vừa rồi tôi định nhờ ông bác sĩ Cà Dom tiêm dùm nhưng thấy kí-nin viên c̣n đắc địa nên lại thôi.
V́ ông Cà Dom ông bảo rằng nếu dùng liều nặng th́ sau này liều nhẹ không tác dụng nữa, cho nên tôi không dám tiêm. C̣n có mấy ống chả đi đến đâu.
– Anh Bảy ạ !
– Ǵ ?
– Tôi có thuốc. Nhưng làm sao tiêm cho thằng Núi ?
– Thuốc ǵ ?
– Quinine 0,40.
– Không biết trong đám khách có ai có ống chích không. Tao có mà không mang đi. V́ tao nghĩ là trong này có bệnh viện. Trời đất !
Thăng Núi cứ lảm nhảm. Chốc chốc lại im. Chốc chốc lại nói. Bọn tôi chẳng nhắm mắt được, chỉ nằm chờ sáng.
– Kỳ cục thật – Hoàng chắc lưỡi kêu
– Mổ ruột thừa bằng lưỡi cạo râu c̣n có thuốc th́ lại không kim ống. Chỉ có bọn ḿnh mới biết nổi sự kỳ cục đó thôi.
Hoàng lấy đèn pin xẹt qua lều Núi và quát :
– Núi, Núi ! Mày nói ǵ tùm lum vậy ?
– A a a… Núi ngóc đầu lên rồi lại hụp xuống – E e e…
Im đi, sáng tao đưa cho mày coi h́nh con gái Bung-ca-ri.
– Em không có thích con gái mũi nhọn như mũi hia đâu ha ha…
– Vậy mày thích con gái mũi ǵ ?
– Em thích con gái mũi dẹp như đít ghe bầu há há… á!!
Hoàng tắt đèn và quay sang tôi :
– Nó đang mê sảng nhưng c̣n một nửa tâm trí…
– Sao anh biết ?
– Nó nói câu trật câu trúng và c̣n hiểu câu hỏi để trả lời.
Tôi muốn chứng minh cho sự ức đoán của Hoàng.
– Núi ! Núi !
Núi lại ngóc đầu lên trong ánh đèn của Hoàng vừa vụt sang.
– Mày có khát nước không ?
– Có khát !
– Có muốn uống không ?
– Em đi mậu dịch giải khát bờ hồ Thủy Tạ kem Bốn Mùa và uống luôn một chậu nước mía c̣n thừa bỏ túi đem về trường.
– Trường nào ?
– Trường Cao đẳng Mỹ thuật Tô Ngọc Vân em leo hoài chưa tới.
Hoàng tắt đèn, thở dài, cái tiếng thở dài to đến mức tôi nghe rơ mồn một trong đêm vắng lặng như một làn khói xám phù thủy phun qua suốt màn đen của núi rừng.
Trong số những nhạc sĩ của giai đoạn tiên phong của nền nhạc Việt, Lê Chí Trực là một nhạc sĩ hiếm hoi gốc miền Nam thời bấy giờ. Ông sinh năm 1928 ở xă An Hữu, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.
Đam mê âm nhạc từ khi c̣n nhỏ, ông bắt đầu tập tành sáng tác ngay khi chỉ vừa 16 tuổi dưới bút hiệu Lê Trực. Một nghệ danh khác c̣n thường được ông sử dụng là Hoàng Việt.
Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông vẫn c̣n được nhiều ca sĩ tŕnh bày cho đến hiện tại là ca khúc :
- “Tiếng c̣i trong sương đêm”.
Ngoài ra ông c̣n vài sáng tác khác như :
- “ Chị cả ”
- “ Biệt đô thành ”, sáng tác khoảng năm 1944 cho đến 1945.
Cũng như nhiều thanh niên lúc bấy giờ, Lê Trực tham gia kháng chiến chống Pháp. Ông trốn vào chiến khu, mang theo một số những sáng tác của ḿnh, trong đó có :
- “Tiếng c̣i trong sương đêm”.
Tiếc rằng những ca khúc ấy đă bị đánh giá thấp, thiếu tích cực. V́ thế ông đă bị bắt đi học tập cải tạo trong 3 tháng.
Năm 1951, Hoàng Việt được cử về đoàn văn công phân liên khu miền Đông Nam Bộ.
Năm 1954, ông ra Bắc, và học trường Âm Nhạc Việt Nam khóa đầu tiên.
Năm 1958, Hoàng Việt sang học tập tại nhạc viện Sofia, ở Bulgaria, tốt nghiệp hạng ưu với bản giao hưởng “Quê hương”.
Sau khi ông trở về nước, bản giao hưởng "Quê hương" được tŕnh diễn lần đầu tiên ở Việt nam năm 1965 tại nhà hát Lớn Hà Nội.
Năm 1966, Hoàng Việt cùng một số văn nghệ sĩ (trong đó có Lưu Hữu Phước, Nguyễn Quang Sáng…) vào chiến trường miền Nam.
Ông tử thương năm 1967 tại huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang quê ngoại của ḿnh.
Lê Trực sáng tác không nhiều. Phần lớn người ta cũng chỉ được nghe và biết một ca khúc duy nhất của ông đó là bài “Tiếng c̣i trong sương đêm”.
Có lẽ v́ ông sinh trưởng trong khói lửa chiến tranh, không có nhiều thời gian cho sở thích và đam mê của chính ḿnh.
Nh́n lại thời kháng chiến, chúng ta thấy những nhạc sĩ có hoàn cảnh tương tự như Lê Trực rất nhiều.
Một Nguyễn Mỹ Ca với “Dạ khúc”,
Hiếu Nghĩa (Chàng đi theo nước, Ông lái đ̣)
Vơ Ḥa Khanh (T́nh nước)...
Họ đều kém may mắn, giă từ cuộc sống trong những ngày chiến tranh diễn ra khốc liệt trên quê hương Việt Nam.
Khi ấy chiến tranh đang lan tràn trên đất nước, h́nh ảnh của những người chiến sĩ theo toán quân đi chiến đấu là một h́nh ảnh gần như quá quen thuộc đối với mọi người. Quen thuộc đến độ dường như không c̣n ai thấy được sự phi lư của chiến tranh.
Chỉ đến khi nào người ta sống trong thanh b́nh, nh́n lại lịch sử, mới thấy được sự phi lư ấy.
Tại sao đất nước chúng ta phải chịu quá nhiều tai ương do chính những người cùng trong một nước tạo ra ? Để rồi cuộc chiến ấy đă cướp đi bao nhiêu sinh mạng của những người dân vô tội, trong số đó có những nhạc sĩ tài ba như Lê Trực, Nguyễn Mỹ Ca, Hiếu Nghĩa...
Thật đáng buồn cho đất nước nói chung và cho nền âm nhạc Việt Nam nói riêng !
- “Tiếng c̣i trong sương đêm” của Lê Trực đă có một thời rất nổi tiếng, được tŕnh diễn trên các đài phát thanh qua nhiều giọng hát như Ngọc Hà, Trọng Nghĩa, nhưng thành công nhất có lẽ là giọng hát liêu trai năo nùng của nữ ca sĩ Thanh Thúy.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
