Lý do khiến Mỹ có thể tụt hậu trên con đường phát triển năng lượng sạch

[Romano]

Các chuyên gia cảnh báo rằng việc chính quyền Tổng thống Donald Trump thúc đẩy khai thác nhiên liệu hóa thạch và xóa bỏ hàng loạt chính sách năng lượng sạch đang khiến Mỹ đánh mất vị thế dẫn đầu toàn cầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.Theo tờ The Guardian ngày 5/10, sáu năm sau khi từng ký tên trong một bức thư kêu gọi hành động ứng phó biến đổi khí hậu, Tổng thống Donald Trump nay lại được xem là người phản đối mạnh mẽ nhất các nỗ lực chuyển đổi sang năng lượng xanh. Trong nhiệm kỳ mới, ông tiếp tục rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris, mở rộng hoạt động khai thác dầu khí và dỡ bỏ nhiều quy định bảo vệ môi trường, khiến nền kinh tế lớn nhất thế giới bị đánh giá là đang tụt lại trong cuộc đua năng lượng sạch toàn cầu.

Giới quan sát cho biết, việc chính quyền Trump giải thể Văn phòng đàm phán khí hậu thuộc Bộ Ngoại giao đã khiến vai trò của Mỹ trong các diễn đàn quốc tế trở nên mờ nhạt. Nhiều khả năng Washington sẽ không cử đại diện chính thức tham dự hội nghị thượng đỉnh khí hậu của Liên hợp quốc tại Brazil vào tháng tới - một tín hiệu cho thấy sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ trong nỗ lực toàn cầu ứng phó khủng hoảng khí hậu.Theo The Guardian, Nhà Trắng đã tạm dừng các dự án điện gió ngoài khơi dù đã được phê duyệt, cấm triển khai điện gió và điện mặt trời trên đất liên bang, đồng thời cắt giảm trợ cấp cho năng lượng tái tạo và xe điện. Thay vào đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump tiếp tục ưu tiên hỗ trợ ngành than, lĩnh vực mà ông từng ca ngợi là “nguồn năng lượng truyền thống và niềm tự hào của nước Mỹ”.

Bà Kim Carnahan, cựu trưởng đoàn đàm phán khí hậu của Mỹ, nhận định chính quyền hiện nay “đang tập trung vào việc tháo dỡ thay vì xây dựng”. Theo bà, việc Mỹ rút khỏi các cam kết khí hậu không chỉ làm suy yếu năng lực cạnh tranh mà còn “trao cơ hội dẫn đầu cho các đối thủ như Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) trong cuộc cách mạng năng lượng sạch”.

Không chỉ giới hạn trong nước, Tổng thống Trump còn can thiệp vào chính sách năng lượng của các quốc gia khác. Ông từng công khai chỉ trích Vương quốc Anh vì phát triển quá nhiều tuabin gió và yêu cầu EU cam kết mua 750 tỷ USD dầu khí của Mỹ trong ba năm tới.

Song song với đó, chính quyền Mỹ đã hạn chế việc công bố dữ liệu phát thải, xóa bỏ các nghiên cứu khí hậu và loại bỏ nhiều thuật ngữ như “phát thải”, “khử carbon” hay “bền vững” khỏi các tài liệu chính thức. Các nhà khoa học nhận định việc này tạo ra “bức màn thông tin”, khiến công chúng khó tiếp cận dữ liệu thực tế về tình trạng khí hậu toàn cầu.

Theo thống kê, trong nửa đầu năm 2025, các doanh nghiệp Mỹ đã phải hoãn hoặc hủy hơn 22 tỷ USD đầu tư vào năng lượng sạch, khiến khoảng 16.000 việc làm bị mất, chủ yếu ở các bang do đảng Cộng hòa kiểm soát. Giá năng lượng tăng trong khi tốc độ giảm phát thải CO₂ chậm lại đáng kể.

Ông Abraham Silverman, chuyên gia năng lượng tại Đại học Johns Hopkins, cho rằng nếu Mỹ thực sự muốn duy trì vị thế thống trị năng lượng, “chính quyền cần triển khai mạnh mẽ điện gió và năng lượng mặt trời - hai nguồn năng lượng rẻ và hiệu quả nhất hiện nay.”

Các chuyên gia quốc tế nhận định rằng trong khi nhiều nền kinh tế lớn đang tăng tốc chuyển đổi năng lượng xanh, thì Mỹ lại dần bị tụt lại phía sau. Trung Quốc, EU và nhiều quốc gia châu Á khác hiện dẫn đầu trong các lĩnh vực sản xuất pin mặt trời, tuabin gió và xe điện - những trụ cột của nền kinh tế carbon thấp. Chuyên gia Li Shuo thuộc Viện Chính sách Xã hội châu Á nhận định rằng “cơ hội cuối cùng để Mỹ tham gia cuộc đua năng lượng xanh đã trôi qua”, nhấn mạnh việc Washington đang dần đánh mất vị thế trong tiến trình chuyển đổi toàn cầu.

Mặc dù Tổng thống Trump vẫn coi biến đổi khí hậu là “sự thổi phồng”, giới khoa học cảnh báo rằng thực tế về lũ lụt, cháy rừng và các đợt nắng nóng cực đoan ngày càng gia tăng đang phản ánh rõ hậu quả khó tránh khỏi từ việc Mỹ quay lưng với con đường phát triển năng lượng sạch.